Stoiska edukacyjne nadleśnictw z ofertą dla dzieci i dorosłych, pyszne jedzenie, występy na scenie, zabawy, ciekawe pokazy, konkursy i sportowe zmagania. Tak w dużym skrócie było podczas tegorocznego, Dolnośląskiego Festiwalu Dary Lasu zorganizowanego w parku miejskim w Lwówku Śląskim.

 

Co wiesz o lesie?

Każdy zna las i wie o nim wszystko! Tak przynajmniej wydaje się większości przeciętnych zjadaczy chleba. Dolnośląski Festiwal Dary Lasu to okazja do zweryfikowania swojej wiedzy i zdobycia nowych doświadczeń. Organizatorzy tego wyjątkowego wydarzenia stawiają na szeroko pojętą edukację leśną oraz aktywność fizyczną i zdrowy styl życia.

Ptaki szponiaste symbolami ochrony przyrody

W tym roku wydarzenie rozpoczęło się już w piątek, 23 września. W gościnnych progach Zespołu Szkół Ekonomiczno- Technicznych w Rakowicach Wielkich dr Andrzej Kruszewicz wygłosił wykład na temat ptaków szponiastych.

Na terenie Polski stwierdzono gniazdowanie 19 gatunków ptaków szponiastych, których sprawność łowiecka, szybkość, zwinność i siła zachwycają ludzi od pradziejów. Niestety wiele z tych ptaków szybko znika, dlatego potrzebują skutecznej ochrony.

– Ptaki szponiaste są niezwykle charyzmatyczne. – tłumaczył Andrzej Kruszewicz doktor nauk weterynaryjnych, ornitolog, podróżnik, od 2009 roku dyrektor warszawskiego ZOO, założyciel i szef Azylu dla Ptaków, autor oraz tłumacz wielu publikacji z zakresu ornitologii.

– Opowiedziałem o tajemnicach w ogóle ptaków, o ich zmysłach pod kątem ptaków szponiastych. – wspominał ornitolog, który wskazywał także, iż postęp gospodarczy oraz zanieczyszczenie środowiska są dla tych ptaków zabójcze. – Jak się obserwuje takiego szybującego albo polującego to jest naprawdę wspaniałe wrażenie. Ale one są niestety zagrożone w swoim istnieniu, bo mają duże terytoria, muszą mieć te terytoria zasobne w pokarm, więc jeżeli w przyrodzie dzieje się coś złego, to obserwujemy spadek tych najbardziej wrażliwych organizmów. Na dodatek ptaki te ucierpiały z powodu skażenia środowiska. – wskazywał doktor Kruszewicz, który nie krył, iż prowadzone działania ochronne przynoszą wymierne efekty.

 

Zabuszuj w lesie

W piątkowy wieczór można było wybrać się ścieżkami Szwajcarii Lwóweckiej na nocny spacer z leśnikami i dowiedzieć się, co to jest bushcraft i survival, czyli mówiąc w dużym uproszczeniu jak przetrwać w dziczy niezależnie od warunków, temperatury czy pory roku, korzystając głównie z darów natury oraz najprostszych narzędzi, lub jak wypoczywać w lesie. Wydarzenie to odbywało się pod hasłem: „Zabuszuj nocą w lesie”. Na jego zakończenie, podczas wspólnego ogniska Krzysztof Gruszka przeprowadził warsztaty fotografii nocnego nieba.

XIV Dolnośląski Festiwal Dary Lasu

Jednak najwięcej atrakcji było w sobotę. 24 września 2022 roku w parku miejskim w Lwówku Śląskim królowały stoiska nadleśnictw, kół łowieckich i pszczelarzy, w których prezentowane były dary lasu – leśne owoce, dziesiątki gatunków grzybów, czy zwierzęta leśne. To tu ludzie, na co dzień związani z lasem, z pasją opowiadali o swojej pracy i zachęcali do odwiedzin w lesie. Natomiast władze Powiatu Lwóweckiego zachęcały do aktywności fizycznej na świeżym powietrzu.

Organizatorami wydarzenia było Starostwo Powiatowe w Lwówku Śląskim i Nadleśnictwo Lwówek Śląski. Festiwal odbył się pod honorowym patronatem Dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych we Wrocławiu. Wydarzenie prowadzili: Olgierd Poniźnik, Stanisław Gmyrek i Paweł Burczyk.

 

Uroczystość swoją obecnością zaszczycili: Tadeusz Łozowski – współtwórca Darów Lasu, niegdyś Nadleśniczy w Lwówku Śląskim a dziś Dyrektor RDLP we Wrocławiu, Krzysztof Mróz Senator RP, Posłowie na Sejm RP: Zofia Czernow i Ewa Szymańska, Robert Obaz. Nie zabrakło także Wiceburmistrza Lubomierza Pana Adama Skrzydłowskiego, Michała Patera Przewodnicząco Rady Miejskiej w Lubomierzu, Burmistrza Mirska Andrzeja Jasińskiego czy radnych Rady Powiatu Lwóweckiego z Panią Przewodniczącą Małgorzatą Szczepańską na czele. Na wydarzanie przybyli także szefowie powiatowych służb mundurowych; mł. insp. Jarosław Baran Komendant Powiatowy Policji w Lwówku Śląskim i st. bryg. Mariusz Mróz Komendant Powiatowy PSP w Lwówku Śląskim. Jak co roku do Lwówka Śląskiego zawitali także leśnicy z Węgier, Słowacji i Gruzji oraz przedstawiciele samorządów partnerskich Powiatu Lwóweckiego. Przybyłych gości witali gospodarze wydarzenia: Alina Sudoł- Kornalewicz Nadleśniczy Nadleśnictwa Lwówek Śląski i Daniel Koko Starosta Lwówecki.

– Cieszymy się, że po raz czternasty jesteście z nami, że to jest już wielka nasza tradycja, to jest piękna historia, to jest to, co mamy dzisiaj w powiecie lwóweckim dla wszystkich mieszkańców powiatu lwóweckiego do zaoferowania. To jest to, o co powinniśmy dbać. – mówił witając gości Starosta Lwówecki.

– Celem imprezy jest szeroko pojęta promocja leśnictwa, promocja darów lasu i tego, co z tego lasu możemy uzyskać a jednocześnie takich zachowań określających, co powinniśmy w lesie robić, a czego nie powinniśmy. Dzisiejszy festiwal odbywa się w takich dwóch obszarach tematycznych; pierwszym obszarem tematycznym są ptaki szponiaste i szeroko pojęta biologia związana z tymi ptakami z zachowaniem się tych ptaków, a drugim tematem jest bushcraft. – wyjaśniała Pani Alina Sudoł- Kornalewicz Nadleśniczy Nadleśnictwa Lwówek Śląski.

Edukacja leśna w Lwówku Śląskim

W sobotę w lwóweckim parku pracownicy Nadleśnictwa Lwówek Śląski, Nadleśnictwa Świeradów, Nadleśnictwa Szklarska Poręba, Nadleśnictwa Milicz, Nadleśnictwa Śnieżka, Nadleśnictwa Złotoryja, Nadleśnictwa Międzylesie i Nadleśnictwa Żmigród, opowiadali o swojej pracy, o lesie, o jego tajemnicach i urokach. Mówili o dniu dzisiejszym, ale prezentowali także historię tego pięknego zawodu.

– Edukacja leśna jest bardzo potrzebna i jest potrzebna na każdym poziomie. Natomiast ja obserwuję, że w tej chwili nasze społeczeństwo jest coraz bardziej świadome, w taki sposób już bardzo mądry, racjonalny korzysta z lasu a nasze propozycje tutaj udostępnienia lasów w formie właśnie na przykład tego programu „Zanocuj w lesie” bardzo dobrze się w to wszystko wpisują – dodaje Pani Nadleśniczy.

Wielką popularnością cieszyły się konkursy, gry i zabawy przygotowane przez leśników. Specjalnie na Dary Lasu przyjechali uczniowie ze szkół podstawowych: Zespołu Szkół we Wleniu, SP nr 1 w Gryfowie Śląskim, ZS-P w Mirsku, SP w Pławnej, SP w Rząsinach, SP nr 2 w Gryfowie Śląskim i SP w Lubomierzu, SP 1 w Lwówku Śląskim, SP 2 w Lwówku Śląskim, SP 3 w Lwówku Śląskim, SP Płóczki Górne, ZPEW w Lwówku Śląskim oraz ZSOiZ w Lwówku Śląskim. To głównie oni byli adresatami bloku dziecięco- młodzieżowego.

 

Z niebywałą przyjemnością słuchało się Pana Wojciecha Grzywy z Nadleśnictwa w Lwówku Śląskim, który prezentował historię tego zawodu, mundury leśników z różnych okresów, ale także narzędzia, którymi niegdyś posługiwali się leśnicy. Tłumaczył m.in. jak leśnicy mierzą wysokość rosnących w lesie drzew.

Pan Jacek Soboń z lwóweckiego nadleśnictwa prezentował dziesiątki zebranych przez siebie gatunków grzybów i w rozmowie z gośćmi omawiał je pokazując przy tym mało znane i rzadko spotykane okazy. – Niestety, przy grzybach jest jeszcze jedna rzecz, jest bardzo dużo grzybów, które mają swoje sobowtóry – wskazywał doświadczony leśnik.

– Przyjechaliśmy, żeby przedstawić Państwu temat ptaków drapieżnych. – wyjaśniała Małgorzata Zawadzka z Nadleśnictwa Żmigród – Lasów Doliny Baryczy, która wraz z koleżankami opowiadała o ptasich jajach pokazując przy tym modele jaj różnych gatunków ptaków, mówiła o tym, gdzie i jakie ptaki można spotkać.

O bartnictwie opowiadali pracownicy Nadleśnictwa Międzylesie – Bartnictwo to jest temat, który na pewien czas umilkł. – wyjaśniała Joanna Krawiec – Tak naprawdę bartnicy od kilku lat z powrotem wznawiają i jakby próbują powrócić tą pszczołę, która naturalnie występowała w lasach właśnie między innymi poprzez projekt bartny. – dodawała.

Niebywałym zainteresowaniem najmłodszych cieszyło się stoisko Nadleśnictwa Szklarska Poręba, w którym leśnicy pomagali dzieciom wykonywać różnego rodzaju zawieszki zapachowe z różnymi leśnymi zapachami. – Mamy też koło fortuny, gdzie czekają liczne zagadki do rozwiązania, mamy ścieżkę zmysłów oraz trochę chilloutu. – mówiła nam Elżbieta Gerega z Nadleśnictwa Szklarska Poręba.

Przy stoisku Nadleśnictwa Złotoryja nie kończyła się kolejka chętnych do odbioru darmowej sadzonki jodły pospolitej. – Uczymy dzieci na temat ptaków, uczymy o tropach zwierząt, organizujemy mini konkursy i mamy także ofertę plastyczną dla dzieci, malowanie twarzy, malowanie zwierzątek drewnianych … – wspominała Urszula Szczucka z Nadleśnictwa Złotoryja.

O tym, co to jest bushcraft i survival opowiadał Marcin Andruszków z Nadleśnictwa w Lwówku Śląskim, który tłumaczył także, czym jest pilotażowy program lasów pod nazwą „Zanocuj w lesie”. Wyjaśniał także, iż na terenie lwóweckiego nadleśnictwa wyznaczyło trzy obszary znajdujące się w okolicach Czapli, Lubomierza oraz Lwówka Śląskiego.

Maksymilian Grzegorek z Ośrodka Kultury Leśnej w Gołuchowie opowiadał o znajdującym się na ich terenie okazałym parku arboretum oraz jedynym w Polsce muzeum leśnictwa. – Kilka okazów ze zbiorów przywieźliśmy na stoisko w Lwówku Śląskim – tłumaczył.

Sadzonki drzewek rozdawało także Nadleśnictwa Śnieżka. Te pochodziły z leśnej szkółki kontenerowej Kostrzyca koło Miłkowa. – Uczestnicy dzisiejszej imprezy przynoszą elektrośmieci i makulaturę w zamian za to wynagradzamy ich sadzonkami drzew leśnych – tłumaczyła Marta Jaworska.

 

Aktywnie z Powiatem Lwóweckim

Dolnośląski Festiwal Dary Lasu to nie tylko edukacja leśna. Władze Powiatu Lwóweckiego dla gości przygotowały moc atrakcji związanych z aktywnością na świeżym powietrzu.

Warto zaznaczyć, iż Powiat każdego roku wspiera finansowo lokalne stowarzyszenia, kluby sportowe i promuje aktywność fizyczną. Kwota ponad 100 tysięcy złotych rocznie pozwala na dofinansowanie realizowanych przez stowarzyszenia zadań z zakresu kultury fizycznej i turystyki oraz na wsparcie promocji aktywności poprzez organizację spływów kajakowych, czy rajdów rowerowych.

– Kolejny rok z rzędu kontynuujemy to, co dla Starostwa, dla całego Powiatu Lwóweckiego, mam nadzieję jest najważniejsze, czyli profilaktyka i dbanie o zdrowy styl życia, żeby jak najlepiej się przygotować do tego, żeby bardzo dobrze funkcjonować w życiu codziennym. Tak krótko mówiąc ładujemy akumulatory – mówił Daniel Koko Starosta Lwówecki, który osobiście wziął udział w cieszącym się od lat niesłabnącą popularnością rajdzie rowerowym.

Władze Powiatu Lwóweckiego nie tylko stawiały na aktywność, ale także na edukację najmłodszych mieszkańców Powiatu. Na zaproszenie Pana Starosty na Dary Lasu przyjechało blisko pół tysiąca dzieci i młodzieży. W ocenie Starosty to właśnie jest wizytówka Powiatu i wizytówka Festiwalu. – Dla mnie to są główni bohaterowie, bo przede wszystkim to dla nich robi się te imprezy, żeby już od najmłodszych lat wiedziały, czym jest przyroda, czym jest las, jak on jest dla nas potrzebny i cieszę się, że po raz kolejny tak bardzo mocno aktywnie się włączają w tą imprezę i nauczyciele i rodzice i opiekunowie dzieci. – zaznaczał Starosta Lwówecki.

Spacer po dnie morza kredowego

Sporą ciekawostką tegorocznego Festiwalu był spacer z przewodnikiem po dnie morza kredowego, które przykrywało teren dzisiejszej Krainy Wygasłych Wulkanów ok. 100-85 milionów lat temu i gdzie od lat geolodzy odnajdują ślady podwodnego życia. Położony w miejscowości Czaple płytki, dobrze natleniony zbiornik kredowy zamieszkiwały liczne gatunki małży, krewetek, rozgwiazd, ślimaków, krabów i jeżowców. W sobotę miejsce to odkryło przed zwiedzającymi wiele tajemnic.

 

Zawody sportowo- pożarnicze OSP

Lwóweccy strażacy, na co dzień ściśle współpracują tak z władzami Powiatu Lwóweckiego, jak i Nadleśnictwem w Lwówku Śląskim. Z tej też okazji Zarząd Oddziału Powiatowego ZOSP RP w Lwówku Śląskim oraz Komenda Powiatowa PSP w Lwówku Śląskim podjęły decyzję o włączeniu się w organizację tegorocznych Darów Lasu poprzez zorganizowanie w tym czasie Powiatowych Zawodów Sportowo- Pożarniczych jednostek OSP z terenu naszego powiatu. Te przeprowadzono w dwóch konkurencjach – sztafety 7×50 m z przeszkodami i tzw. bojówce. Zmierzyły się w nich wyłonione w gminnych zawodach drużyny męskie: OSP Zbylutów, OSP Proszowa, OSP Mirsk, OSP Włodzice Wielkie, OSP Wleń, OSP Rząsiny, OSP Pilchowice, OSP Milęcice, OSP Golejów i obrońca tytułu OSP Ubocze.

W konkurencji drużyn męskich zwycięzca mógł być tylko jeden. Puchar z rąk Pana Starosty Daniela Koko na Festiwalowej scenie odebrali druhowie OSP Pilchowice.

Czy wiecie, że lasy zajmują ponad jedną czwartą powierzchni Polski?

Polska jest w europejskiej czołówce, jeśli chodzi o powierzchnię lasów. Obecnie powierzchnia lasów w Polsce wynosi ponad 9,2 mln ha, co odpowiada lesistości 29,6 proc. Zdecydowana większość to lasy państwowe, z czego ok. 7,3 mln ha zarządzane jest przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe. W Polsce lasów wciąż przybywa. Lesistość kraju została zwiększona z 21 proc. w roku 1945 do 29,6 proc. obecnie. A „Krajowy program zwiększania lesistości”, zakłada wzrost lesistości do 33 proc. w 2050 r.

Las to nieograniczone źródło darów, z których możemy korzystać. Najważniejsze jest drewno – surowiec w pełni odnawialny, naturalny i ekologiczny. Oprócz drewna las jest bogaty w rośliny, grzyby i zwierzęta. W lasach żyje 65 proc. ogółu gatunków zwierząt.

Jakich drzew w lasach jest najwięcej?

Jak tłumaczą leśnicy na terenach nizinnych i wyżynnych najczęściej występuje sosna. Rośnie ona na 60 proc. powierzchni leśnej w PGL LP oraz na 54,4 proc. lasów prywatnych i gminnych. W górach przeważa świerk (zachód) oraz świerk z bukiem (wschód). Dominacja sosny wynika ze sposobu prowadzenia gospodarki leśnej w przeszłości. Dziś w polskich lasach systematycznie zwiększa się udział innych gatunków, głównie liściastych. Leśnicy odeszli od monokultur – dostosowują skład gatunkowy drzewostanu do naturalnego dla danego terenu. Coraz częściej w lasach występują dęby, jesiony, klony, jawory, wiązy, a także brzozy, buki, olchy, topole, graby, osiki, lipy i wierzby.

 

Ile lat mają drzewa w lesie?

W naszych lasach najczęściej występują drzewostany w wieku od 40 do 80 lat. Przeciętny wiek lasu wynosi 60 lat. Coraz więcej drzew ma ponad 80 lat. Od końca II wojny światowej  powierzchnia starych lasów wzrosła z 0,9 mln ha do ponad 2 mln ha.

Ilu w Polsce jest leśników?

Dla leśników las jest nie tylko miejscem pracy, ale także pasją. Każdego dnia ponad 25 tys. osób zatrudnionych w Lasach Państwowych pracuje z zaangażowaniem po to, by polskie lasy przetrwały i rozwijały się. Czynią to w coraz lepszych warunkach. Tradycję Lasów Państwowych łączymy, bowiem z najnowszymi osiągnięciami nauki oraz techniki.

„Dbamy o różnorodność biologiczną lasów, chronimy je przed wieloma zagrożeniami – klęskami żywiołowymi, plagami owadów, chorobami drzew, pożarami, zanieczyszczeniami, także przed skutkami kłusownictwa czy wandalizmu. W ten sposób nie tylko dbamy o przyrodę, ale też umożliwiamy Polakom bezpieczne korzystanie z jej dóbr – bezpieczne tak dla nich, jak i dla samych lasów. Dbamy również o to, by gospodarka leśna, dostarczająca na rynek uniwersalny surowiec ekologiczny, jakim jest drewno, prowadzona była zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, uwzględniającego wszystkie funkcje, jakie pełnią lasy. Potwierdzają to m.in. międzynarodowe certyfikaty posiadane przez regionalne dyrekcje Lasów Państwowych.” – wskazują lwóweccy leśnicy, którzy podkreślają, iż jednym z podstawowych zadań leśników jest udostępnianie lasów całemu społeczeństwu.

Nadleśnictwo Lwówek Śląski w pigułce

W Nadleśnictwie Lwówek Śląski pracuje 58 osób, z czego ponad połowę stanowi służba terenowa. W zarządzie Nadleśnictwa znajduje się ponad 18.6 tys. ha lasów. Tylko w roku 2021 na terenie Nadleśnictwa, na powierzchni 81,07 ha posadzono 418,64 tys. drzew. Główne gatunki drzew rosnące w naszych lasach to świerk, sosna i dąb.

„Był las, nie było was – i nie będzie was, będzie las”

Tak w „Zapiskach więziennych” pisał Stefan Wyszyński. Jednak dziś te słowa nie są już tak oczywiste. Bo lasy mogą wyginąć, a z nimi człowiek. Jak wskazują leśnicy coraz większym zagrożeniem dla lasów są gradacje szkodników oraz trwająca od kilku lat susza w okresie wegetacyjnym drzew. Stwarzają one zagrożenie dla zdrowia i stabilności drzewostanów. Problemem w lasach są również duże ilości śmieci pozostawianych przez lokalnych mieszkańców i tworzenie tzw. „dzikich wysypisk”.

 

Co o wydarzeniu mówi jego współtwórca?

Nie byłoby jednak ani tych stoisk edukacyjnych, ani stoisk kół gospodyń wiejskich, ani różnego rodzaju aktywności, nie byłoby Darów Lasu, gdyby nie współtwórca wydarzenia, były Nadleśniczy w Lwówku Śląskim a dziś pełniący obowiązki Dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych we Wrocławiu Pan Tadeusz Łozowski, który w rozmowie z nami wspomina ideę powstania imprezy, która miała być takim wyjściem leśników do społeczeństwa.

– Musimy wyjść do społeczeństwa z własnym przekazem o funkcjonowaniu Lasów Państwowych, o naszych funkcjach: gospodarczej, hodowlanej, ochroniarskiej, ale również tej społecznej, edukacyjnej, żeby społeczeństwo edukować do korzystania z tych dóbr lasu, ale również do tego, żeby w przekazie społecznym był prawdziwy wizerunek Lasów Państwowych. – tłumaczył Dyrektor Tadeusz Łozowski, który po czternastu edycjach wydarzenia w samych superlatywach wypowiada się o jego rozkwicie przyznając, iż miejsce – lwówecki park miejski – jest idealną lokalizacją.

– Gratuluję organizatorom, Nadleśnictwu i Starostwu Powiatowemu w Lwówku Śląskim – mówił nam w rozmowie Dyrektor RDLP we Wrocławiu, który przyznawał, iż dostrzega te tłumy ludzi a w szczególności dzieci, które odwiedzają Festiwal i czerpią z niego.

Wydarzenie wysoko ocenia także Krzysztof Mróz Senator RP – To już utrwalona tradycja z pewną marką można przyjechać, można ciekawie spędzić czas przez te kilka godzin. Można przybliżyć sobie naturę. Nie wszyscy mają okazję – w szczególności w miastach mieć taki bliski kontakt z naturą a tutaj można poznać to wszystko, co nasze piękne lasy oferują. – mówił nam Pan Senator, który przyznawał, iż czternasta edycja jest najlepszym dowodem na zapotrzebowanie na tego typu imprezę. – Mam nadzieję, że przez najbliższe lata, kolejne lata będzie także ten Festiwal odbywał się. – nie krył Senator Mróz.

Zasłużeni dla Powiatu Lwóweckiego.

Tegoroczny Festiwal był też okazją do wręczenia tytułów „Zasłużony dla Powiatu Lwóweckiego”. Te z rąk Pani Małgorzaty Szczepańskiej Przewodniczącej Rady Powiatu oraz Pana Starosty odebrały trzy zespoły: Zespół Folklorystyczny „Sołtysowe Gryfinki”, Gryfowska Kapela Podwórkowa i Wielopokoleniowy Góralski Teatr Pieśni „Dunawiec” ze Zbylutowa.

Muzyka łagodzi obyczaje

XIV Dolnośląski Festiwal Dary Lasu to także spora dawka muzyki. Na scenie zaprezentowały się lokalne zespoły folklorystyczne: Dunawiec, Gryfowska Kapela Podwórkowa, Rząsinianki i Gryfowianki a gwiazdą wieczoru był zespół rockowy Chapter One. Z recitalem wystąpił także współprowadzący wydarzenie Paweł Burczyk – aktor znany m.in. z takich filmów i seriali, jak: „13 posterunek”, „Zróbmy sobie wnuka”, „Plebania”, „Ojciec Mateusz”, czy „Odwróceni”.

Sporym zaskoczeniem dla wszystkich gości był spontaniczny występ na scenie Pana Starosty Daniela Koko, który z gitarą dołączył do Gryfowskiej Kapeli Podwórkowej.

Ale więcej o tym jak Paweł Burczyk ocenia Festiwal oraz o występnie wzmocnionego składu Kapeli a także innych ciekawostkach XIV Dolnośląskiego Festiwalu Dary Lasu w krótkim materiale wideo do obejrzenia, którego serdecznie zapraszamy.