Co zrobić z dzieckiem, gdy szkoła lub przedszkole ucierpiały w wyniku powodzi? Rodzic małego dziecka może zostać z nim w domu i wystąpić o zasiłek opiekuńczy. Zgodnie z komunikatem Ministerstwa Edukacji Narodowej od 16 września 2024 r. zostały zawieszone zajęcia w szkołach i placówkach edukacyjnych w 4 województwach, które są najbardziej narażone na skutki powodzi. W sumie dotyczy to około 420 placówek.

W przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza, rodzic opiekujący się zdrowym dzieckiem do ukończenia przez nie 8 lat ma prawo do zasiłku opiekuńczego. To oznacza, że z zasiłku można korzystać nie dłużej niż do dnia poprzedzającego ósme urodziny dziecka.

– Za nieprzewidziane zamknięcie placówki, do której uczęszcza dziecko, uważa się takie zamknięcie tej placówki, o którym ubezpieczony dowiedział się w terminie krótszym niż 7 dni przed dniem jej zamknięcia – informuje Iwona Kowalska-Matis regionalny rzecznik prasowy ZUS na Dolnym Śląsku.

Według rzeczniczki, maksymalny wymiar zasiłku opiekuńczego wynosi 60 dni w roku kalendarzowym. Ten limit ma zastosowanie do wszystkich członków rodziny, którzy są uprawnieni do zasiłku opiekuńczego, niezależnie od ich liczby oraz bez względu na liczbę dzieci i innych członków rodziny wymagających opieki.

– Zasiłek opiekuńczy wtedy przysługuje, gdy nie ma innych członków rodziny, którzy mogą zapewnić dziecku opiekę. Warunek ten nie dotyczy jednak opieki nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat. Wówczas zasiłek przysługuje nawet wtedy, gdy inny członek rodziny może zapewnić dziecku opiekę – wyjaśnia Kowalska-Matis.

Rzeczniczka precyzuje, że za członka rodziny, który może zapewnić opiekę, nie jest uważna osoba, która jest całkowicie niezdolna do pracy, chora, niesprawna fizycznie lub psychicznie ze względu na swój wiek a także osoba, która jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę i odpoczywająca po pracy na nocnej zmianie ponadto osoby prowadzące działalność pozarolniczą.

– Nie bierze się pod uwagę także tych osób, które nie są zobowiązane do sprawowania opieki na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w sytuacji, gdy odmawia ona sprawowania opieki – wyjaśnia Iwona Kowalska-Matis.

Kto może dostać zasiłek opiekuńczy na małe dziecko?

Osoba, która jest ubezpieczona i płaci składkę „chorobową”. Jeśli jesteśmy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę lub umowę zlecenia wtedy o zasiłek występujemy bezpośrednio do swojego pracodawcy natomiast, tylko, jeśli prowadzimy jednoosobową działalność gospodarczą wtedy wniosek składamy w ZUS. W przypadku osób samozatrudnionych warunkiem ubiegania się o zasiłek jest to czy ktoś płaci za siebie składkę chorobową czy nie.

– Przypomnę, że składka na ubezpieczenie zdrowotne jest obowiązkowa, ale już na chorobowe dobrowolna – wyjaśnia rzeczniczka.

Zasiłek przysługuje na równi tak samo matce lub ojcu dziecka i jest wypłacany temu z rodziców, który wystąpi o jego wypłatę. Jest on wypłacany – tak jak chorobowe, czyli w wysokości 80 proc. wynagrodzenia.

Co trzeba zrobić żeby dostać zasiłek opiekuńczy?

Aby otrzymać zasiłek opiekuńczy, należy złożyć wniosek Z-15A oraz oświadczenie, że żłobek, klub dziecięcy, przedszkole lub szkoła, do których uczęszcza dziecko, zostały nieprzewidzianie zamknięte.

Jeżeli rodzic jest zatrudniony to wniosek o wypłatę dostarcza swojemu pracodawcy, ale jeśli prowadzi działalność gospodarczą przynosi go do najbliższego ZUS-u. To wszystko można także zrobić online, jeśli ktoś ma założone swoje indywidualne konto na platformie internetowej ZUS.

W przypadku, gdy zasiłek jest wypłacany przez ZUS (np. w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej), złożyć trzeba dodatkowo ZAS-36, czyli oświadczenie o sprawowaniu opieki nad dzieckiem w wieku do 8 lat i dodatkowo zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku ZUS Z-3 – w przypadku pracowników albo ZUS Z-3a – w przypadku pozostałych ubezpieczonych oraz ZAS-36.

Druk wniosku można pobrać ze strony internetowej ZUS albo w osobiście w ZUS. Można także go wydrukować po wypełnieniu – w formie elektronicznej na profilu PUE ZUS.