To nie pierwszy przypadek w powiecie lwóweckim, kiedy mamy do czynienia z marnowaną żywnością. Takie działanie to brak szacunku do chleba i ciężkiej pracy ludzi, którzy go wytworzyli, brak szacunku do przyrody i brak respektowania przepisów prawa.

Chleb jest świętością

Chleb od wieków zajmuje szczególne miejsce w polskiej kulturze i tradycji. Uważany jest za dar od Boga, który powinien być szanowany i doceniany. Jest symbolem obfitości, gościnności i życia. Odgrywa niezwykle ważną rolę w naszym codziennym życiu. Jego spożywanie jest powiązane z licznymi obrzędami i symbolicznymi gestami. Niestety, w kraju, gdzie chleb jest świętością nie brakuje przypadków wyrzucania go do śmietnika, czy jak w tym przypadku do lasu.

Ustawa o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności

Zapobiegać takiemu procederowi przez sieci handlowe miała ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności.

Zgodnie z zapisami tej ustawy sprzedawca żywności jest obowiązany do zawarcia umowy w formie pisemnej lub elektronicznej pod rygorem nieważności z organizacją pozarządową dotyczącej nieodpłatnego przekazywania żywności spełniającej wymogi prawa żywnościowego, w szczególności ze względu na wady wyglądu tej żywności albo jej opakowań.

Kara za marnowanie żywności

W Polsce, zgodnie z art. 43 pkt 16 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, producenci i dystrybutorzy żywności mogą korzystać ze zwolnienia z podatku VAT, w przypadku przekazania darowizny na rzecz organizacji pożytku publicznego. Warunkiem zwolnienia jest właściwe udokumentowanie darowizny.

Ponadto sprzedawca żywności jest obowiązany do prowadzenia w jednostce handlu kampanii edukacyjno- informacyjnych w zakresie racjonalnego gospodarowania żywnością oraz przeciwdziałania marnowaniu żywności, co najmniej raz w roku, przez co najmniej dwa kolejne tygodnie, w każdym dniu działalności jednostki handlu. W świetle ustawy sprzedawca żywności jest obowiązany do ponoszenia opłaty za marnowanie żywności. Opłatę oblicza się, jako iloczyn stawki opłaty i masy marnowanej żywności. Podstawę obliczenia opłaty stanowi 90% masy marnowanej żywności w kilogramach. Stawka opłaty wynosi 0,1 zł za 1 kg marnowanej żywności.

10 groszy za kilogram marnowanej żywności!

Kara za marnowanie żywności jest tak niska, iż zapewne wielu sprzedawcom bardziej opłaca się ją zapłacić niż ponosić koszty logistyczne związane z przekazaniem żywności dla organizacji pożytku publicznego. Ponadto, otwartym nadal jest pytanie, czy „sprzedawcy” wykazują wszystko, co trafia na śmietnik.

Nieskuteczne prawo

Jak nieskuteczne jest prawo możemy się przekonać analizując opublikowany w 2020 roku przez Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy (IOŚ – PIB) raport, z którego wynika, że Polacy marnują rocznie ponad 4,8 mln ton jedzenia. Dla przykładu, każdego roku do śmietnika trafia 377 tys. ton pomidorów. To tak, jakby zmarnować 90 km2 ziemi uprawnej, 57 mld litrów wody oraz 7 mln godzin pracy. (dane EPRS).

Powiat lwówecki – pieczywo wyrzucone do lasu

O kolejnym przypadku marnotrawienia żywności na terenie powiatu lwóweckiego dowiedzieliśmy się w czwartek, 25 maja 2023 roku. Pieczywo pochodzące najprawdopodobniej z jakiegoś marketu bądź piekarni, na co wskazywałoby niepełne wypieczenie, zostało porzucone przy drodze krajowej nr 30 zaraz za Gryfowem Śląskim, w pobliżu wiaduktu kolejowego na trasie z Gryfowa Śląskiego do Proszówki.

Nie dokarmiaj zwierząt

Pieczywo jest nie w pełni wypieczone, a obok niego leży popiół po spaleniu kartonów, papierów. Jeżeli w ten sposób ktoś myślał, że dokarmi zwierzynę, to był w głębokim błędzie, bo chleb szybko kiśnie, a to szkodzi zwierzynie.

Edukacja i świadomość społeczna

Wyrzucanie żywności, zwłaszcza tak cennego produktu jak chleb, to nie tylko marnotrawstwo, ale również obraza dla wartości, które od pokoleń przekazywane są w naszym społeczeństwie. Aby rozwiązać ten problem, konieczne jest zwiększenie świadomości społecznej na temat szacunku do chleba i konsekwencji marnotrawstwa żywności. Edukacja jest kluczowa, zwłaszcza w szkołach, gdzie dzieci powinny być uczone o znaczeniu chleba, polskiej tradycji i odpowiedzialności za żywność. Organizowanie kampanii edukacyjnych, warsztatów czy wystaw poświęconych temu zagadnieniu może pomóc w budowaniu świadomości i zmianie postaw społecznych.

Ponadto, ważne jest także promowanie praktycznych rozwiązań, które zmniejszą ilość marnowanej żywności. Można zachęcać do stosowania odpowiednich technik przechowywania chleba, takich jak zamrażanie lub wykorzystywanie go do innych potraw, takich jak bułki tarte, zapiekanki czy puddingi. Jednak przede wszystkim powinniśmy nauczyć się właściwie przechowywać chleb, aby jak najdłużej pozostał świeży i smaczny.