„Kaplica Leopolda” „kaplica św. Leopolda”, „kaplica św. Anny”, „kaplica św. Leopolda na wzgórzu św. Anny”, czy „kaplica św. Anny na wzgórzu św. Leopolda”? Wyjaśniamy!

Atrakcje gminy Gryfów Śląski

Z daleka gości wjeżdżających na teren gminy Gryfów Śląski od strony Jeleniej Góry i Lubomierza wita wybudowana na malowniczym wzgórzu kapliczka.

Historia kapliczki w Proszówce

Jaka jest prawdziwa historia powstania kapliczki na górującym nad Proszówką w gminie Gryfów Śląski wzniesieniu, dziś trudno dociec. Pewnym jest, że pierwszą, wówczas jeszcze drewnianą kapliczkę wybudowano tu w połowie XVII wieku. Jej fundatorem był Krzysztof Leopold Schaffgotsch, m.in. właściciel zamku Gryf i okolicznych ziem.

Informacje o istnieniu kapliczki pojawiają się w dokumentach w roku 1666, kiedy to 6 czerwca Biskup Wrocławski dokonał jej poświęcenia.

Podczas wojny siedmioletniej (1756-1763) kaplica pełniła rolę wartowni. Niestety, w pierwotnej formie nie dotrwała do naszych czasów. Spłonęła w noc świętojańską 1779 roku. W drugiej połowie XVIII wieku z inicjatywy hrabiego Jana Nepomucena Schaffgotscha, przystąpiono do odbudowy zrujnowanej kaplicy. Wówczas przywrócono jej sakralne znaczenie i wydano specjalne zezwolenie na odprawianie tu nabożeństw.

Wraz z końcem II wojny światowej nastąpiły tu ponowne grabieże i zniszczenia. Dopiero w latach 60- tych XX wieku gryfowski proboszcz ksiądz Rudolf Ujda, zainicjował przywrócenie kapliczce dawnej świetności. Odnowił ją i ponownie wyposażył.

Kapliczka w Proszówce planem filmowym

Walory krajobrazowe kapliczki dostrzegli filmowcy. W jej plenerach kręcone były niektóre ujęcia filmu K. Kutza „Krzyż walecznych”, z udziałem Zbigniewa Cybulskiego i Grażyny Staniszewskiej.

Pod czyim wezwaniem jest kapliczka w Proszówce?

Jednak po dziś dzień pojawia się sporo wątpliwości i niedomówień, co do tego, pod czyim wezwaniem jest tak kapliczka i tego jak nazywa się wzgórze, na którym ona stoi. W sieci można natknąć się na kilka nazw: „kaplica Leopolda” (taka nazwa pojawia się na przedwojennych pocztówkach) „kaplica św. Leopolda”, „kaplica św. Anny”, „kaplica św. Leopolda na wzgórzu św. Anny”, czy „kaplica św. Anny na wzgórzu św. Leopolda”. Wszelkie wątpliwości rozwiewa gryfowianin, dr Jarosław Bogacki – językoznawca, pracownik badawczo- dydaktyczny Instytutu Językoznawstwa Uniwersytetu Opolskiego oraz pracownik naukowy Katedry Germanistyki Interkulturowej Uniwersytetu w Bayreuth w Niemczech, który jest także autorem wielu publikacji na temat gminy Gryfów Śląski i jej historii.

„Kaplica została wybudowana na zlecenie Krzysztofa Leopolda Schaffgotscha. Ten sam nakazał wybudować kaplicę św. Wawrzyńca na Śnieżce. Patronem kaplicy w Proszówce był św. Leopold. Dopiero po wojnie konsekrowano kaplicę jako kaplicę św. Anny.

Sama bazaltowa góra miała wiele nazw. Prastary wulkan był nazywany Kapellenberg, czyli Górą Kapliczną, od momentu wybudowania na jej szczycie kaplicy w XVII wieku. Nazywano ją także Rabenberg, czyli Krucza Góra. Ta nazwa pochodzi najpewniej od podobieństwa koloru bazaltu do barwy kruczych piór.

Nazwa „kaplica św. Anny” powstała za czasów polskich i jest związana z nową patronką kaplicy. Od nazwy patronki kaplicy wzięła się również potoczna nazwa góry – „Góra św. Anny””. – wyjaśnia dr Jarosław Bogacki.

Msza święta w Proszówce

Dziś w kaplicy pw. świętej Anny w Proszówce odbywają się nabożeństwa, a w dzień poświęcony patronce organizuje się mszę odpustową. Ta tradycyjnie odbywa się o godzinie 16. w pierwszą niedzielę po 26 lipca.

Punkt widokowy

Miejsce to jest chętnie odwiedzane tak przez mieszkańców jak i przez turystów. Ze wzgórza (423 m n.p.m.) roztacza się przepiękny widok. Dostrzec można zamek Gryf, miasto Gryfów Śląski, ale także panoramę niemal całych Karkonoszy.