„Nowe wyzwania – Dolny Śląsk infrastrukturalnym sercem Polski” to hasło wiodące zakończonego właśnie 11. Dolnośląskiego Kongresu Samorządowego. Wydarzenie, organizowane już tradycyjnie przez Samorząd Województwa Dolnośląskiego, zgromadziło pól tysiąca uczestników, wśród których znaleźli się przedstawiciele samorządów, parlamentu, administracji rządowej, przedsiębiorcy, przedstawiciele organizacji pozarządowych, eksperci i dziennikarze.

Dolnośląski Kongres Samorządowy to największa debata o przyszłości i rozwoju Dolnego Śląska. Wydarzenie niezmiennie cieszy się dużym zainteresowaniem, a tegoroczna, jedenasta już edycja, zgromadziła liczne grono osób, dla których ważna jest silna rola samorządu we współczesnej Polsce.

– Tematami Kongresu Samorządowego zawsze są najbardziej aktualne wyzwania. Dzięki autentycznemu zaangażowaniu dolnośląskich samorządowców i pozostałych gości wydarzenia, zawsze znajdujemy wspólny język i najlepsze rozwiązania. Liczę, że wzajemna wymiana doświadczeń zaowocuje wieloma nowymi projektami, a nawiązane partnerskie kontakty pozwolą poszerzać wiedzę i realizować szereg nowych, wartościowych inicjatyw – mówi Paweł Gancarz, Marszałek Województwa Dolnośląskiego.

Dzisiejsze wydarzenie zostało podzielone na cztery panele tematyczne moderowane przez Agnieszkę Gozdyrę z telewizji „Polsat News”, Bogusława Chrabotę – redaktora naczelnego grupy medialnej Gremi Media – wydawcy „Rzeczpospolitej”, Ewę Wilczyńską z „Gazety Wyborczej” oraz Kamilę Baranowską z portalu „Interia.pl”. Tematami dyskusji były:

• „Dolny Śląsk po powodzi” – z udziałem Pawła Gancarza – Marszałka Województwa Dolnośląskiego, Michała Młyńczaka – Wiceprezydenta Wrocławia, Zbigniewa Tura – Wójta Gminy Kłodzko, Pawła Hreniaka – Posła na Sejm RP oraz Doroty Koniecznej-Enözel – Burmistrza Pieszyc
• „Przyszłość transportu – transport przyszłości” – z udziałem Michała Rado – Wicemarszałka Województwa Dolnośląskiego, Stanisława Bukowca – Sekretarza Stanu w Ministerstwie Infrastruktury, Renaty Granowskiej – Wiceprezydenta Wrocławia, Karola Przywary – Prezesa Portu Lotniczego Wrocław, Dariusza Grajdy – Wiceprezesa Zarządu PKP S.A., Mikołaja Kwiatkowskiego – managera ds. rozwoju biznesu w Blees
• „Wyzwania liderek samorządu” – z udziałem Natalii Gołąb – Członkini Zarządu Województwa, Izabeli Bodnar – Posłanki na Sejm RP, radnych Sejmiku Województwa Dolnośląskiego Katarzyny Lubinieckiej-Róźyło, Eweliny Szydłowskiej-Kędziery oraz Gai Tyralskiej – autorki bloga Mama Wrocławianka
• „Sport dla regionu” – z udziałem wicemarszałka Wojciecha Bochnaka, Piotra Borysa – Sekretarza Stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki, Weroniki Nowakowskiej – biathlonistki, medalistki mistrzostw świata, Piotra Gruszki – siatkarza, byłego reprezentanta Polski, Dariusza Kucharskiego – Burmistrza Dzierżoniowa.

Pierwszy panel zdominowała dyskusja o tragicznej powodzi, która nawiedziła nasz region we wrześniu bieżącego roku. Uczestnicy skupili się na wnioskach, jakie wyciągnąć mogą z tej sytuacji samorządy oraz administracja rządowa, a także jaki jest plan na odbudowę części regionu zniszczonej przez żywioł. Rozmawiano również jakie czynności należy przedsięwziąć, aby taka sytuacja już się nie powtórzyła. Wśród propozycji znalazła się koncepcja decentralizacji zarządzania kilkoma instytucjami, których funkcjonowanie okazało się kluczowe w zaistniałej sytuacji kryzysowej – mowa m.in. o Wodach Polskich oraz Wojewódzkich Funduszach Ochrony Środowiska. Uczestnicy podkreślali też ogromną rolę mieszkańców i ich zaangażowania podczas kryzysu związanego z powodzią, a także roli Ochotniczych Straży Pożarnych.

– Wydaliśmy ponad 3700 decyzji pomocowych. Skala zniszczeń jest ogromna, szacujemy straty na ponad 120 milionów złotych. Mamy ogromny problem z ilością śmieci i odpadów popowodziowych. Po powodzi jest ich w sumie tyle ile zbiera się łącznie w ciągu 5 lat. Dodatkowo nie ma już miejsca na wysypiskach i musimy je wozić aż do Strzegomia – mówił Zbigniew Tur, Wójt Gminy Kłodzko.

– 20 powiatów i ponad 120 samorządów objęto stanem klęski żywiołowej. Suma strat szacowana jest na kilka miliardów złotych, to pokazuje skalę tego nieszczęścia. Jestem w stałym kontakcie z wojewodą i administracją rządową i rozmawiamy o potrzebnym wsparciu i procedurach jego udzielania. Uważam, że dziś potrzebna jest dyskusja o decentralizacji kilku instytucji – Wody Polskie, Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Ośrodki Doradztwa Rolniczego. Kiedyś podlegały one samorządom i należałoby przemyśleć czy taka konstrukcja nie byłaby dziś skuteczniejsza – mówi Paweł Gancarz, Marszałek Województwa Dolnośląskiego.

– Wrocławski Węzeł Wodny został przebudowany, wybudowano zbiornik w Raciborzu – to spowodowało, że Wrocław bezpośrednio nie został mocno poszkodowano. Oczywiście doświadczyliśmy strat – m.in. zalane zostały tereny wodonośne, co spowodowało straty wysokości 70 milionów złotych. To jednak pozwoliło kierować żywiołem w kontrolowany sposób – dodaje Michał Młyńczak, wiceprezydent Wrocławia.

– W miejscowościach o których nie mówi się szeroko w mediach my nadal jesteśmy w punkcie wyjścia – czekamy na wsparcie. Takie sytuacje “powodziowe” pojawiają się częściej – z powodu opadów mieliśmy również małą powódź w lipcu tego roku. Dlatego potrzebujemy dobrych rozwiązań prawnych. Możemy przejąć zadania innych instytucji, jak na przykład Wody Polski, ale nie zapominajmy o potrzebie odpowiedniego finansowania tych zadań – apeluje Dorota Koniczna-Enözel, Burmistrz Pieszyc.

– Samorządowcy mimo ze mają potrzebne środki, często nie mogą ich skutecznie wydatkować. To pokazuje jak słabo skonstruowane jest prawo, musimy nad tym pracować Oprócz zarządzania kryzysowego istotne są również zapobieganie i edukacja, tylko w ten sposób stworzymy skuteczny system zarządzania takimi sytuacjami – zauważył Paweł Hreniak, Poseł na Sejm RP.

Kolejny panel dyskusyjny poświęcono rozwojowi transportu w regionie. W ostatnich latach szeroki rozgłos zyskał zainicjowany na Dolnym Śląsku autorski i unikatowy w skali kraju projekt rewitalizacji i przywracania połączeń kolejowych na nieczynnych liniach. Dzięki niemu, a także zakupom taborowym Kolei Dolnośląskich ta samorządowa spółka jest liderem i stanowi wzór dla innych w Polsce. Śmiałe plany rozwojowe ma także wrocławski Port Lotniczy, który umacnia swoją pozycję wśród najlepszych w swojej branży. Dodatkowymi tematami poruszonymi podczas dyskusji były kluczowe inwestycje drogowe w regionie, a także przyszłość pojazdów autonomicznych i ich rola w transporcie zbiorowym.

– Z naszego poziomu – samorządowców, którzy słuchają mieszkańców łatwiej jest realizować ich potrzeby. Jesteśmy pionierami i liderami w przywracaniu połączeń kolejowych w kraju, a dzięki naszym działaniom kilkaset tysięcy Dolnoślązaków ma znów dostęp do transportu kolejowego. Przywracamy modę na kolej i robimy to skutecznie – mówi Michał Rado, Wicemarszałek Województwa Dolnośląskiego.

– Zdecydowanie dzięki takim działaniom jakie obserwujemy na Dolnym Śląsku obserwujemy renesans kolei w Polsce. Od blisko 30 lat nie odbudowywało się linii kolejowych w kraju, dziś te działania pomagają walczyć z wykluczeniem komunikacyjnym – dodaje Stanisław Bukowiec, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury.

– We Wrocławiu konsekwentnie stawiamy na zrównoważony rozwój. Mamy dobrą komunikację zbiorową, budujemy ścieżki rowerowe, nasi mieszkańcy licznie korzystają z biletu aglomeracyjnego umożliwiającego przemieszczanie się pociągami i komunikacją miejską na jednym bilecie. Młodsze pokolenia coraz częściej przesiadają się do komunikacji zbiorowej – to świadczy po pierwsze że jest ona dostępna, ale co równie ważne zapewnia ona odpowiednią jakość – zauważa Renata Granowska, Wiceprezydent Wrocławia.

– Warto zauważyć, że regionalne porty lotnicze nie tracą na znaczeniu. Ważne jest to aby obserwować trendy w zachowaniach naszych podróżnych. Widzimy, że każdego roku przybywa pasażerów naszego lotniska, a już jutro – w połowie listopada – ustanowimy roczny rekord 4 mln obsłużonych pasażerów we Wrocławiu. Dlatego planujemy dodatkowo rozbudować terminal pasażerski i podwoić ten wynik w ciągu najbliższych 10 lat – mówi Karol Przywara, Prezes Portu Lotniczego Wrocław.

– Każdy kto dojeżdża do pracy czy szkoły doskonale widzi jak ważną rolę odgrywają koleje. Jest to tańszy i bezpieczniejszy sposób przemieszczania się. Gdy popatrzmy jak rozwijają się spółki kolejowe w Polsce widzimy jak zmienia się ich tabor, są to pojazdy przeważnie nowe, zdecydowanie możemy powiedzieć że wraca moda na kolej. Do tego warto też zaznaczyć jak zmienia się obsługa podróżnego – czyste dworce, dostępność biletów, nowoczesne składy – widać zmianę jakości – zaznacza Dariusz Grajda – Wiceprezes Zarzadu PKP S.A.

Tematem kolejnego panelu były „Wyzwania liderek samorządu”, podczas którego rozmawiano o roli kobiet w samorządzie i współczesnej polityce na wszystkich szczeblach. Swoimi doświadczeniami dzieliły się przedstawicielki regionalnego sejmiku, parlamentu a także trzeciego sektora. Podczas dyskusji podjęto wątek dyskryminowania kobiet w pracy zawodowej nie tylko w Polsce ale również w pozostałych krajach Unii Europejskiej. Osobnym wątkiem były nowe rozwiązania prawne dedykowane wyrównywaniu szans oraz funkcjonowanie instytucji dedykowanych sprawom równości jak Dolnośląska Rada Kobiet.

– Trendy statystyczne z ostatnich lat są budujące, coraz więcej kobiet kandyduje i zdobywa te stanowiska, jednak do średniej europejskiej wciąż nam brakuje. Dlatego zorganizowaliśmy Dolnośląską Radę Kobiet. Jej celem jest wspieranie kobiet zarówno w rozwoju zawodowym, ale także w sytuacjach dyskryminacji czy przemocy której doświadczają. Ważne jest to, że to grono nie ma barw politycznych, łączy nas cel – mówi Natalia Gołąb, Członkini Zarządu Województwa Dolnośląskiego.

– W swoim życiu zawodowym nie odczułam negatywnych stron bycia kobietą. Potrafimy budować relacje, jesteśmy empatyczne, lepiej zarządzamy konfliktami. Potrafimy wnieść naprawdę bardzo dużo. W sejmie pracujemy nad rozwiązaniami dedykowanymi kobietom, mówię o ustawie „aktywny rodzic” – to pokazuje jak mocno kobiety chcą się aktywizować i jak potrzebne do tego są odpowiednie rozwiązania prawne – mówi Izabela Bodnar, Posłanka na Sejm RP.

– Na politykę równościową wciąż brakuje pieniędzy, dlatego te zadania wykonujemy społecznie. Obowiązki wychowywania dzieci zdecydowanie leżą w większości po stronie matek. Tak jest powszechnie i to odbija się na naszej pracy. Musimy uświadomić kobietom, że są w gorszej sytuacji i świadczą o tym liczne badania. Jako kobiety możemy sporo zrobić, jako Wrocławska Rada Kobiet podjęłyśmy inicjatywę współpracy tego typu ciał w całej Polsce, nasze postulaty muszą być słyszane i realizowane – mówi Katarzyna Lubiniecka-Różyło, radna Sejmiku Województwa Dolnośląskiego.

– Kompetencje nie mają płci, jeśli mężczyźni są z Marsa a kobiety z Wenus to wspólnie tworzymy tę galaktykę. Niestety wciąż pokutują stereotypy jednak cały czas się to zmienia, kobiety robią fantastyczna robotę. Jeśli chcemy rozmawiać o tym jak realnie pomóc kobietom musimy zacząć od dobrych usług publicznych – mówi Ewelina Szydlowska-Kędziera, radna Sejmiku Województwa Dolnośląskiego.

Ostatni panel dyskusyjny poświęcony był kondycji a także perspektywom rozwoju dolnośląskiego sportu. Sport, jako część składowa systemu edukacji, promocji a także turystyki, jest niezwykle istotny z punktu widzenia strategii rozwoju regionu. Dodatkowo aktywność sportowa w znaczny sposób wpływa na jakość życia i zdrowie mieszkańców regionu. Uczestnicy dyskusji poruszyli także zagadnienia podziału kompetencji między rząd i samorządy podczas realizowania inwestycji infrastruktury sportowej oraz powiązania ich z systemem edukacji w regionie.

– Stale pracujemy nad poprawianiem i unowocześnianiem naszej infrastruktury sportowej w regionie. W tym zakresie współpracujemy z instytucjami centralnymi, ale również jako region przeznaczamy na ten cel niemałe środki. Chcemy tworzyć bazę przede wszystkim dla sportów olimpijskich. To jednak nie wszystko, staramy się działać kompleksowo, dlatego podpisaliśmy porozumienie z Akademią Wychowania Fizycznego w zakresie szkolenia trenerów takich dyscyplin jak tenis, kajakarstwo, zapasy czy boks. Dodatkowo, jako jedyne województwo realizujemy projekt badania młodych sportowców w zakresie występowania wśród nich poważnych kontuzji przez które kończą swoje kariery w młodym wieku. To pomoże nam wyciągnąć wnioski i podjąć odpowiednie decyzje jak trenować kolejnych mistrzów – mówi Wojciech Bochnak, wicemarszałek Województwa Dolnośląskiego.

– Wiemy, że część infrastruktury sportowej na Dolnym Śląsku ucierpiała w powodzi, mamy środki na to aby została odbudowana – 400 mln zł trafi na ten cel. Pieniądze są, wnioski wpłynęły, teraz pora na realizację. Ważne jest jednak to, że musimy pracować nad aktywizacją sportową zwłaszcza młodzieży. Dlatego chcemy stworzyć nowy system w całym kraju, a jego efektem już niebawem będzie społeczeństwo mobilne, aktywne i zdrowe. Finowie jako społeczeństwo są aktywni w 80%, w Polsce jest to zaledwie 23% to pokazuje skalę potrzeb – dodaje Piotr Borys, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki.

– Sport potrzebuje decentralizacji, my na dole w gminach naprawdę najlepiej widzimy potrzeby. Najważniejsze jest jednak to, że sport zaczyna być modny. Nasi mieszkańcy sygnalizują, że potrzebują boisk i ścieżek rowerowych czy basenów. Gminy same nie przeprowadzą wielkich inwestycji infrastrukturalnych jak budowa potężnych stadionów, ale to te małe inwestycje tak naprawdę aktywizują ludzi na co dzień – mówi Dariusz Kucharski, Burmistrz Dzierżoniowa.

– My sportowcy i byli sportowcy wskazujemy drogę. Równie istotni są rodzice, trenerzy i wszyscy ci którzy mogą zachęcić dzieci i młodzież do aktywności. Sportowcy muszą wracać w miejsca z których się wywodzą i wykorzystywać swój potencjał gromadzenia wokół siebie i aktywizowania społeczności. Dlatego od lat organizuję otwarte turnieje siatkarskie które cieszą się ogromną popularnością – mówi Piotr Gruszka, były reprezentant Polski w siatkówce.

– Cieszę się, że powstają różne, również mniejsze inwestycje sportowe. To bardzo potrzebne bo jak widzę i porównuję to co dzieje się dziś z tym co pamiętam z własnego doświadczenia jak sama zaczęłam trenować, to różnica jest ogromna. Szczególnie ważne jest aktywizowanie młodzieży bo pamiętajmy, że dzieci obserwują i robią to co im pokazujemy – mówi Weronika Nowakowska, biathlonistka.

Dolnośląski Kongres Samorządowy na stałe wpisał się w kalendarz najważniejszych wydarzeń w regionie. Spotkania i dyskusje organizowane w jego ramach stanowią wartość dodaną, a dzięki nim samorządy mogą lepiej przygotować się do realizacji swoich strategii, poznając sprawdzone rozwiązania i innowacje. To wydarzenie pozwala także na stworzenie wspólnej wizji rozwoju regionu, co jest istotne dla zapewnienia jego spójności i zrównoważonego wzrostu. Kongres wspiera także współpracę między różnymi jednostkami i organizacjami, co prowadzi do bardziej efektywnego zarządzania zasobami i poprawy jakości życia mieszkańców Dolnego Śląska.

-/Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego/-