Osoby, które są aktywne zawodowo i jednocześnie dostają rentę rodzinną po zmarłym powinny złożyć wniosek o emeryturę, gdy osiągną ustawowy wiek emerytalny czyli kobiety 60 i mężczyźni 65 lat. Po uzyskaniu statusu emeryta będą mogły dorabiać bez ograniczeń i konieczności rozliczania się z ZUS.

Renta rodzinna, do której mają prawo zarówno wdowa jak i wdowiec często nie jest jedynym źródłem utrzymania. Na ogół zarówno panie jak i panowie pracują a to rodzi konieczność rozliczania się Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, który może rentę zmniejszyć lub zawiesić. Jeżeli przychód wdowy/wdowca przekroczy 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, wówczas świadczenie zostanie pomniejszone o kwotę przewyższenia. Jeżeli zaś przychód przekroczy 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, wtedy renta rodzinna ulegnie zawieszeniu.

– Dlatego zachęcam panie i panów, którzy osiągną ustawowy wiek emerytalny do złożenia wniosku o naliczenie im ich własnej emerytury. Po uzyskaniu statusu emeryta nawet, gdy nie przejdą na własne świadczenie tylko nadal będą dostawać rentę rodzinną z ZUS, bo np. jest ona wyższa niż byłaby własna emerytura – można dorabiać bez ograniczeń i nie trzeba się z nami rozliczać – mówi Iwona Kowalska-Matis regionalny rzecznik prasowy ZUS na Dolnym Śląsku.

Najczęściej w trudnej sytuacji materialnej po śmierci męża zostają kobiety, które nigdy nie pracowały gdyż zajmowały się wychowaniem dzieci lub opieką nad niepełnosprawnym członkiem rodziny. Śmierć współmałżonka to dla nich bardzo trudne doświadczenie, które dodatkowo może wiązać się z utratą bezpieczeństwa finansowego.

– Renta po zmarłym nie zawsze jest tak wysoka żeby panie mogły siedzieć w domu i żyć wyłącznie z wypłat od nas, dlatego pracują a to rodzi obowiązek rozliczania z nami dodatkowych dochodów – przestrzega Iwona Kowalska-Matis.

Do końca lutego 2023 r. górną granicą bezpiecznego dorabiania jest kwota 4536,50 zł brutto. Dodatkowy miesięczny przychód do tej kwoty nie spowoduje zmniejszenia wypłacanej przez ZUS emerytury bądź renty. Natomiast, żeby Zakład nie wstrzymał wypłaty świadczenia, dodatkowy miesięczny przychód nie powinien być wyższy niż 8424,90 zł brutto – informuje Iwona Kowalska-Matis.

Wysokość renty rodzinnej to 85 proc. świadczenia, które dostałby zmarły. Renta jest przyznawana wdowie/wdowcowi dożywotnio, ale gdy osiągną wiek emerytalny, wtedy mogą zwrócić się do ZUS o naliczenie własnej emerytury.

– Nie ma niestety możliwości żeby dostawać dwie wypłaty gdyż w przypadku zbiegu prawa do własnej emerytury i renty po zmarłym można wybrać tylko jedno z nich – mówi Iwona Kowalska-Matis.

Rzeczniczka zapewnia, że jeżeli okazałoby się, że kwota naliczonej własnej emerytury byłaby niższa niż wysokość renty rodzinnej wtedy ZUS będzie kontynuował – na życzenie osoby uprawnionej wypłatę renty rodzinnej.

– Nie ma, więc ryzyka, że nagle wdowa zacznie dostawać mniejsze wypłaty – zapewnia rzeczniczka.

Dorabiasz – musisz się rozliczyć z ZUS

Emeryci i renciści, którzy jeszcze nie osiągnęli ustawowego wieku emerytalnego, czyli 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn muszą powiadomić ZUS o osiągniętych w danym roku przychodach oraz o wybranym przez siebie systemie rozliczeniowym – miesięcznym lub rocznym – w zależności od tego, co jest dla nich korzystniejsze. Jeśli nie poinformują o dodatkowych dochodach ZUS wtedy będą musieli zwrócić nienależnie pobrane świadczenie. Żeby tego uniknąć warto przyjść do ZUS i poinformować o swoich prognozowanych dochodach. Obowiązek informowania ZUS o dorabianiu mają te osoby, które jeszcze nie osiągnęły powszechnego wieku emerytalnego bez względu na to czy pracują na etat czy tylko zlecenie lub dzieło.

Przychody emerytów rozlicza się na podstawie zaświadczenia pracodawcy, zatrudniającego emeryta lub rencistę. Osoby opłacające składki same za siebie (np. prowadzący działalność gospodarczą) powinny przedstawić oświadczenie o wysokości przychodu. W przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność, za przychód uważa się podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Zaświadczenie/oświadczenie należy dostarczyć do oddziału ZUS, który wypłaca emeryturę lub rentę.

• W 2022 roku na Dolnym Śląsku rentę rodzinną dostawało z ZUS 93 tys. osób, w całym kraju 1,2 mln osób.
• Przeciętna wysokość renty rodzinnej w Polsce to 2511,07 zł a na Dolnym Śląsku 2575,64 zł.
• Najwięcej rent rodzinnych wypłaca ZUS w województwie Śląskim 214 649.
• Najniższa kwota renty rodzinnej obowiązująca do marca 2023 r – 1338,44 zł