Sołtysowi, niezależnie od diet i zwrotu kosztów podróży służbowych będzie przysługiwało wynagrodzenie, które ma wynosić połowę minimalnego wynagrodzenia oraz prawo do ubezpieczenia emerytalno- rentowego.

Na jednym z lipcowych posiedzeń posłowie sejmowej komisji samorządu terytorialnego mają zająć się poselskim projektem ustawy o sołtysach i radach sołeckich oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Wśród proponowanych zmian jest przyznanie sołtysowi, niezależnie od diet i zwrotu kosztów podróży służbowych zryczałtowanego wynagrodzenia związanego z pełnioną funkcją. To w założeniach ma wynosić w skali miesięcznej połowę minimalnego wynagrodzenia w kraju. Ponadto pełnienie funkcji sołtysa będzie równoznaczne z przystąpieniem do ubezpieczenia emerytalno- rentowego. Wzmocnieniu roli sołectwa ma służyć propozycja, wedle której sołectwa będą mogły działać tak jak organizacje pożytku publicznego i m.in. zbierać 1 procent podatku.

Sołtys

Zgodnie z definicją Sołtys jest organem wykonawczym sołectwa, wybieranym w głosowaniu tajnym, bezpośrednim, spośród nieograniczonej liczby kandydatów, przez stałych mieszkańców sołectwa uprawnionych do głosowania.

Dziś sołtysi w naszym kraju mają niewielkie uprawnienia, niewielkie diety a mieszkańcy sołectw mają wobec nich często spore wymagania. Rola sołtysa staje się coraz trudniejsza i jak się już niejednokrotnie przekonaliśmy na przykładach z terenu powiatu lwóweckiego mieszkańcy niechętnie garną się do pełnienia takiej funkcji.

Dieta sołtysów w gminie Lwówek Śląski

W gminie Lwówek Śląski jest 28 sołectw. Sołtysi zgodnie z uchwałą rady miejskiej ze stycznia 2022 r. otrzymują miesięczną dietę, która składa się z następujących składników:

1. stałej kwoty ryczałtowej – 400,00 zł;
2. kwoty zmiennej w wysokości 0,25 zł od mieszkańca, obliczonej według listy osób zameldowanych na pobyt stały w danym sołectwie wg stanu na 31 grudnia roku poprzedniego.

Dieta sołtysów w gminie Wleń

W liczącej 12 sołectw gminie Wleń wysokość diety sołtysom przyznawana jest w zależności od liczby stałych i czasowych mieszkańców danego sołectwa i wynosi:

1. w sołectwach do 250 mieszkańców – 400,00 zł.;
2. w sołectwach powyżej 250 mieszkańców – 500,00 zł

Sołtysom pełniącym jednocześnie funkcję Radnego Miasta i Gminy Wleń ustala się dietę w wysokości 450,00 zł miesięcznie.

Dieta sołtysów w gminie Mirsk

Natomiast w liczącej 17 sołectw gminie Mirsk, zgodnie z uchwałą z czerwca 2019 r., sołtysi otrzymują zryczałtowaną dietę w kwocie od 300 do 450 złotych.

Projekt zmian w wynagrodzeniach sołtysów

Ten projekt może to zmienić nastawienie mieszkańców wsi do funkcji sołtysa. W planowanych przepisach sołtysi oprócz dotychczasowych diet mają otrzymywać dodatkowe wynagrodzenie oraz nabywać prawa emerytalno- rentowe. Wprawdzie poselski projekt ustawy do laski marszałkowskiej wpłynął ponad półtora roku temu, to jak zapewnia w swoim planie pracy sejmowa komisja samorządu terytorialnego ma się nim zająć w drugiej połowie br. Wówczas ma się odbyć pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy.

Dieta, połowa minimalnego wynagrodzenia i świadczenia emerytalne

Projektodawcy ustawy w jej uzasadnieniu wskazali, iż ta zmierza do umocnienia ustroju sołectw poprzez dokładne wskazanie kompetencji organów sołectwa (zebranie wiejskie, sołtys) oraz umożliwienie gminom dokładnego wskazania mienia, którym dysponuje sołectwo. Jednocześnie wzmocnieniu ulega pozycja sołtysa, który dzięki nowym kompetencjom (art. 4 ust. 1 projektu) może uczestniczyć w obradach rady gminy. Zauważają oni także, że sołtys – poza nowymi obowiązkami – wykonuje również szereg innych, związanych z reprezentowaniem mieszkańców sołectwa (np. organizuje i prowadzi zebranie wiejskie lub informuje mieszkańców o ogłoszeniach dotyczących jednostki samorządu terytorialnego). W ich ocenie należy dookreślić rolę sołtysa oraz uwzględnić fakt, że wykonywane przez niego zadania mają charakter zadań publicznych.

W nowych przepisach sołtys w związku z pełnioną funkcją będzie nawiązywał stosunek pracy na podstawie wyboru. Regulacja przewiduje, że sołtysom niezależnie od diet i zwrotu kosztów podróży służbowych będzie przysługiwało wynagrodzenie związane z pełnioną funkcją, w wysokości połowy wynagrodzenia minimalnego określonego na podstawie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę za każdy rozpoczęty miesiąc pełnienia funkcji. Ponadto, zgodnie z projektem pełnienie funkcji sołtysa będzie równoznaczne z przystąpieniem do ubezpieczenia emerytalno- rentowego, w związku z czym wynagrodzenie, o którym mowa powyżej będzie stanowiło dodatek do ustalenia podstawy wymiaru emerytury.

Ile będzie zarabiał sołtys?

Zgodnie z Rocznikiem Statystycznym Województw z 2014 r. liczba sołtysów w Polsce wynosi 40.382. Biorąc pod uwagę zryczałtowane wynagrodzenie związane z pełnioną funkcją, wynoszący w skali miesięcznej połowę minimalnego wynagrodzenia, oraz wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2021 r. – 2800 zł brutto) koszty, które obciążą budżet państwa wyniosą ok 680 mln zł. Jak zapewniają projektodawcy wypłaty te w żaden sposób nie będą wpływały na sytuację finansową sołectwa, ponieważ nie będą obciążały funduszu sołeckiego a pochodzić będą z budżetu państwa.

1 procent podatku dla sołectwa

W proponowanych zamianach zapisano możliwość przekazywania przez mieszkańców 1 procenta podatku dochodowego na rzecz sołectwa.

„Wzmocnieniu roli sołectwa służy propozycja, wedle której sołectwa będą mogły działać tak jak organizacje pożytku publicznego, dzięki czemu lokalne wspólnoty będą miały szersze uprawnienia co do pozyskiwania pozabudżetowych środków na wykonywanie planowanych zadań. Ponadto wprowadzono możliwość przekazania dodatkowo 1% podatku dochodowego od osób fizycznych na rzecz sołectwa właściwego ze względu zamieszkania podatnika podatku dochodowego.” – czytamy w projekcie ustawy, która od półtora roku leży w sejmowej zamrażarce, ale jak zapewniają posłowie, jest szansa, że przed wyborami samorządowymi zajmą się oni i tymi propozycjami.