Aby właściwie ocenić wagę i skutki prowadzonych prac, w tym stopnień uszkodzenia lub zniszczenia konserwator odracza wydanie decyzji w sprawie nałożenia na Gminę kary.

To miała być inwestycja zmieniająca obraz i wizerunek Czerniawy. Realizowana przez burmistrza Marciniaka rewitalizacja parków i obszaru uzdrowiska Czerniawa-Zdrój oraz przebudowa ulic: Izerskiej, Sanatoryjnej, Spadzistej i Górzystej na deptak uzdrowiskowy może jednak pociągnąć za sobą poważne skutki – tak te dla przyrody, jak i te dodatkowe dla miejskiej kasy.

Członkowie Stowarzyszenia Flins od lat zabiegają o to, by Świeradów był miastem zielonym, a nie betonowym, wskazują jak powinny być realizowane inwestycje i co robić żeby zadbać nie tylko o zielony krajobraz ale także o zielone płuca miasta. Niestety, do poprawnej realizacji takich działań potrzebni są kompetentni urzędnicy, a jak do tej pory, to kurort podąża w kierunku betonozy i ścieków na ulicy miasta.

W ocenie Konserwatora Zabytków decyzja związana z rewitalizacją parków i obszaru uzdrowiska Czerniawy- Zdrój zawierała szereg bardzo szczegółowych zapisów z zakresu ochrony drzewostanu, których celem było zapobieżenie jego uszkodzeniu. W treści pozwolenia nałożono warunki zabezpieczają historyczne nasadzenia w zakresie ochrony systemów korzeniowych przed zniszczeniem na skutek prac ziemnych, w tym między innymi: prowadzenie prac ziemnych i innych mogących oddziaływać na drzewostan w obrębie bryły korzeniowej drzew pod nadzorem dendrologicznym, prowadzenie prac ziemnych w strefach występowania systemów korzeniowych wyłącznie przy użyciu sprzętu ręcznego, wyznaczenia pod nadzorem dendrologa stref ochronnych wokół drzew, wyłączonych z ruchu ciężkiego sprzętu i ze składowania materiałów oraz innych działań mogących mieć wpływ na drzewostan. Konstrukcja zapisów warunków tej decyzji, umożliwia ponadto właściwe reagowanie na wystąpienie nieprzewidzianych w projekcie okoliczności, istotnych pod względem ochrony terenu inwestycji.

Jednak inwestycja nie była realizowana w tym zakresie prawidłowo, o czym niejednokrotnie informowali członkowie Stowarzyszenia na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju Gór Izerskich „Flins”. Pracownicy delegatury w Jeleniej Górze Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków przeprowadzali sumienne kontrole.

„W dniu 13.09.2023 r. pracownik Delegatury, drogą elektroniczną (mail), poinformował przedstawiciela Gminy Miejskiej Świeradów-Zdrój o stwierdzonych podczas kolejnej lustracji w dniu 11.09.2023 r. nieprawidłowościach w realizacji inwestycji, wskazując m.in. iż prowadzone prace budowlane – wykop pod instalacje elektroenergetyczną, budowa zbiornika wykonywanie są przy użyciu koparki wskutek czego uszkodzony został system korzeniowy drzew. W skierowanej do Inwestora wiadomości przypomniano, iż zgodnie z treścią wydanej przez organ konserwatorski decyzji, prace winny być prowadzone ze szczególną ostrożnością, bez uszkadzania korzeni, wezwano również do bezzwłocznego usunięcia nieprawidłowości i prowadzenia prac zgodnie z udzielonym pozwoleniem, pouczono także o skutkach realizacji prac niezgodnie z ww. decyzją.” – wskakuje Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków, który zaznacza, iż w związku z pojawiającymi się w toku realizacji inwestycji nieprawidłowościami, jeszcze we wrześniu wszczęto postępowania w sprawie prowadzenia robót budowlanych w sposób odbiegający od zakresu i warunków określonych w pozwoleniu oraz o nałożeniu administracyjnej kary pieniężnej w związku z podejmowaniem działań – prowadzaniem robót budowlanych, niezgodnie z zakresem lub warunkami określonymi w pozwoleniu.

W odpowiedzi na te kroki burmistrz Świeradowa wystosował pismo do Konserwatora z informacją o podjętych przez Gminę czynnościach mających na celu prowadzenie robót budowlanych zgodnie z ww. decyzją, w tym zapewnił o prowadzeniu przez dendrologa nadzoru nad szeroko rozumianą ochroną zieleni na terenie inwestycji, odpowiednim przeszkoleniu pracowników wykonujący prace ziemne, zabezpieczeniu drzew i zachowaniu strefy ochronnych.

„Po analizie zebranego materiału dowodowego oraz w wyniku ustaleń poczynionych w trakcie oględzin, stwierdzono, że podczas wykonywania prac dochodziło do nieprawidłowości, Gmina Świeradów- Zdrój reagowała na kolejne uwagi do sposobu prowadzenia prac usuwając je na bieżąco. Niemniej jednak ze względu charakter zabytku oraz ingerencję w system korzeniowy drzew organ konserwatorski zdecydował o wydaniu decyzji o której mowa w art. 45 ust. 1 u.o.o.z. W dniu 25 marca 2024 r. wydana została decyzja nakazująca Gminie Świeradów-Zdrój przywrócenie zabytku do jak najlepszego stanu, w tym między innymi poprzez:

• udokumentowanie drzew, które zostały narażone na niekorzystne zmiany w procesie inwestycyjnym, w tym między innymi drzew wzdłuż linii wykopu pod kabel elektryczny w parku przy ul. Sanatoryjnej, drzew przy tzw. suchej plaży,
• mulczowanie – pokrycie naruszonej strefy korzeniowej warstwą 5 cm kory, zrębków lub innej materii organicznej,
• w okresie suszy w sezonie wegetacyjnym podlewanie drzew przy których prowadzono otwarte wykopy budowlane naruszające system korzeniowy,
• monitorowanie stanu ww. udokumentowanych drzew, przez okres 2 lat i podejmowanie działań naprawczych w przypadku pogorszenia ich stanu fitosanitarnego, mogącego wynikać z niewłaściwie prowadzonych prac budowlanych.

Powyższą decyzją zobowiązano również Gminę do składania organowi konserwatorskiemu corocznego sprawozdania o stanie drzew i przeprowadzonych pracach.” – wskazuje DWKZ.

Aby właściwie ocenić wagę i skutki prowadzonych prac, w tym stopnień uszkodzenia lub zniszczenia zabytkowej zieleni – drzew, zdecydowano o przedłużeniu postępowania w celu dokonania oceny stanu zachowania zabytkowej zieleni w obrębie przeprowadzonej inwestycji i skutków jej wpływu na stan fitosanitarny drzew, to jest czy i w jakim stopniu sposób prowadzenia prac przyczynił się do uszkodzenia / obumarcia drzew, czy sposób prowadzenia inwestycji wpłynął negatywnie na zabytek i czy stwierdzone uszkodzenia są odwracalne.

Niestety, jeżeli drzewa obumrą, to żadne kary nie będą satysfakcjonujące, bo skutki braku profesjonalizmu będą nieodwracalne przez dziesiątki lat. Ucierpią na tym mieszkańcy, ucierpi miasto. “… bo kary za błędy urzędników ostatecznie zapłacą mieszkańcy z budżetu miasta…” – podkreśla Flins.

Flins w mediach społecznościowych nie kryje, iż ma żal do obecnej Wiceburmistrz Świeradowa- Zdroju, Pani Edyty Wilczackiej za to, że jak piszą: „inwestycja pod tym względem miała być przeprowadzona na wysokim poziomie a wyszło jak zawsze…”.

My przy tej okazji przypominamy, iż pani Wilczacka będąc szefową Wód Polskich podbiła decyzję zezwalającą Miastu na zrzut ścieków do rzeki Kwisa. (czytaj: Wiceburmistrz Wilczacka o wydanej przez siebie decyzji na zrzut nieczystości do Kwisy)