Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad odkrywa swoje plany. Jeśli wejdą w życie, to oznacza to poważną rewolucję dla kierowców.

Ponad 100 spotkań członków zespołu, ok. 300 godzin pracy i ok. 900 propozycji zmian – tak przebiegały prace Forum organizacji ruchu i bezpieczeństwa ruchu drogowego (BRD), których efektem jest propozycja zmian do tzw. Czerwonej księgi.

– Zbyt duża liczba znaków przy drogach prowadzi do ich deprecjacji, a znaki przestają być drogowskazami, stając się częścią krajobrazu, na który nie zwracamy uwagi – podkreśla Tomasz Żuchowski, p.o. Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad. – Dlatego chcemy ograniczyć liczbę znaków, dostosowując je do rozwijającej się sieci drogowej i zaawansowanych systemów zarządzania ruchem.

Jak wskazują uczestnicy spotkania oznakowanie dróg musi być jednolite, intuicyjne i w pełni czytelne dla kierowców. Obecnie obowiązujące rozporządzenie po prawie dwóch dekadach obowiązywania i licznych nowelizacjach w wielu aspektach nie odpowiada na wyzwania, jakie obecnie stają przed polską branżą drogową. Z jednej strony rozwój techniki i coraz nowsze technologie pozwalają na stosowanie innowacyjnych rozwiązań nieobjętych obowiązującą legislacją (np. inteligentne systemy transportowe, znaki zmiennej treści). Z drugiej strony jednak zarządcy dróg nadal zobowiązani są do stosowania znaków drogowych w sposób, który często wpływa na ich deprecjację i utratę zaufania kierowców do oznakowania drogowego. Często sieć drogowa jest nadmiernie oznakowana. Zdarza się również, że te same sytuacje na drodze mogą być oznakowane w różny sposób.

Kluczowe kwestie w oznakowaniu pionowym

Wśród propozycji zmian w kwestii oznakowania pionowego, Forum zaproponowało zasady stosowania aktywnych znaków drogowych, wskazując ich konkretne wersje oraz ich szczegółowe warunki techniczne. Jedna z propozycji dopuszcza w miejscach szczególnie niebezpiecznych, jeszcze przed przebudową drogi, stosowanie wybranych znaków na tle z folii odblaskowo-fluorescencyjnej. Na bazie doświadczeń krajowych i zagranicznych zaproponowano rezygnację ze stosowania znaków z grupy „wielkie”, a przy oznakowaniu robót zachowanie tej samej wielkości znaków jak stosowane na drodze. Z kolei w przypadku znaków świetlnych dopuszczono stosowanie znaków z grupy „małe” w tunelach, na autostradach i drogach ekspresowych.

Zaproponowano, by np. znak ograniczenia prędkości występowały w powiązaniu ze znakami ostrzegawczymi podającymi przyczynę tego ograniczenia (np. roboty na drodze, niebezpieczny zakręt, śliska jezdnia, inne niebezpieczeństwo). Jednocześnie znaki ograniczenia prędkości nie byłyby stosowane, jeżeli kierujący w jednoznaczny, niebudzący wątpliwości sposób może ocenić geometrię drogi oraz jej stan techniczny. Wśród propozycji znalazła się również tabliczka informująca, że ograniczenie prędkości obowiązuje tylko przy mokrej nawierzchni.

Forum zaproponowało także, mając na uwadze wyniki badań prowadzonych w ramach projektu badawczego dotyczącego oznakowania doświadczalnego, propozycje oznakowania kierunkowego. Wśród wskazanych propozycji były m.in. tabliczki z symbolem wyjazdu z numerem węzła, a także oznakowanie stałych objazdów autostrad i dróg ekspresowych w czasie powstawania dłuższych zatorów. Przedstawiono również bardziej przejrzystą wersję znaku informacyjnego o dopuszczalnych prędkościach, ustawianego na wjeździe na terytorium Polski. Zaproponowano wprowadzenie do katalogu znaków tablicy ostrzegawczej Stop Zły kierunek.

Zmiany w oznakowaniu poziomym i sygnalizacji świetlnej

Przedstawiciele Forum, w części dotyczącej oznakowania poziomego, zaproponowali m.in. wprowadzenie nowych rozwiązań wynikających ze zmian oznakowania pionowego. Dotyczyły one wprowadzenia tzw. pasów wielofunkcyjnych, oznakowania rond wielopasowych oraz nowego typu przekroju „2-1”. Dodano również zapisy dotyczące ograniczonego wypełnienia powierzchni wyłączonych z ruchu, piktogramów z numerami dróg, a także doprecyzowania zapisów dotyczących zastosowania linii krawędziowych wąskich i szerokich. Zaproponowano także wprowadzenie konkretnych wymogów rozporządzenia w kwestii systemu prowadzenia dla osób z ograniczoną percepcją wzrokową. Celem tego jest, by stosowane rozwiązania były spójne i jednolite na wszystkich kategoriach dróg.

W części dotyczącej sygnałów drogowych, Forum zaproponowało uzupełnienie wymagań funkcjonalnych dla urządzeń sterujących sygnalizacją świetlną, np. wprowadzenie zakazu stosowania sygnalizatorów akustycznych dla pieszych w bezpośredniej bliskości budynków mieszkalnych. Propozycje zakładają, że w przypadku, gdy z pasów dla autobusów korzystają inni uczestnicy ruchu, wprowadzić należy obowiązek stosowania sygnalizatorów przeznaczone dla tych uczestników ruchu. Wśród propozycji zmian znalazły się również kwestie zmian czasu wyświetlania sygnałów na sygnalizatorach (wydłużenie sygnału żółtego z 3 do 4 s dla dróg o prędkości powyżej 50 km/h). Istotną zmianę stanowi dodanie nowego rodzaju sygnalizacji dozującej ruch na węźle. Systemy dozowania ruchu przewidziane są do lokalizacji na łącznicach węzłów, na których obserwowane jest duże zróżnicowanie gęstości ruchu w godzinach szczytu.

Nowe urządzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego

W tej części zaproponowano nowe zapisy dotyczące m.in. stosowania elementów odblaskowych (tzw. wilczych oczu), których celem jest utworzenie swoistej optycznej zapory ostrzegawczej dla dzikich zwierząt zbliżających się do drogi. Pojawiły się również propozycje zmian dotyczące urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego stosowanych przy robotach prowadzonych w pasie drogowym.

Dodano zaporę drogową, pozwalającą na jeszcze lepsze zabezpieczenie obszaru robót drogowych czy mobilne progi ostrzegawcze stosowane bezpośrednio przed strefą robót, w miejscach gdzie dopuszczalna prędkość pojazdów nie przekracza 80 km/h. Kolejne rozwiązanie to możliwość stosowania mobilnych poduszek zderzeniowych lub mobilnych barier drogowych w celu zabezpieczenia pracujących na drodze.

Uczestnicy Forum zaproponowali także możliwość stosowania w obszarach czasowej organizacji ruchu urządzeń do sprawowania nadzoru nad ruchem drogowym (stałych lub przenośnych) oraz urządzeń do wykrywania i rejestrowania niebezpiecznych zachowań uczestników ruchu drogowego (m.in. fotoradary i odcinkowe pomiary prędkości).

Znaki zmiennej treści

W dodatkowym załączniku wprowadzono zupełnie nowe regulacje dotyczące znaków zmiennej treści, dzięki którym będziemy mogli w sposób dynamiczny zarządzać ruchem i w sposób jednolity informować kierowców o sytuacji, nie tylko awaryjnej, na drodze. Zaproponowano także istotny zapis o pierwszeństwie znaków o zmiennej treści nad oznakowaniem konwencjonalnym w sytuacji jednoczesnego występowania obu rodzajów znaków. Ma to związek z dynamicznym zarządzaniem ruchem i zastosowaniem scenariuszy odpowiednich do aktualnej sytuacji na drodze. Ułatwieniem dla kierowców, także tych z innych krajów, będzie stosowanie czytelnych piktogramów zamiast informacji tekstowej.

Oznakowanie czasowych organizacji ruchu

Wypracowano również nowy załącznik, który w jednym miejscu zbiera wszystkie przepisy dotyczące oznakowania czasowych organizacji ruchu. Ujednolicono i uproszczono zasady oznakowywania oraz zabezpieczania czasowych organizacji ruchu, a także zaproponowano wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań w zakresie zabezpieczenia niechronionych uczestników ruchu oraz osób wykonujących prace na drodze.

Zmiany w oznakowaniu nie tylko dróg krajowych

GDDKiA zarządza blisko 18 tys. km dróg krajowych, a wliczając w to drogi techniczne i dojazdowe ponad 21 tys. km. Stanowi to ok. 5 proc. z 420 tys. km dróg publicznych w Polsce. Część dróg krajowych jest zarządzanych przez koncesjonariuszy i prezydentów miast na prawach powiatu, a pozostałe drogi publiczne leżą w gestii samorządów. Łącznie mamy w Polsce około 400 zarządców dróg. Zmiany proponowane do rozporządzenia pozwolą zachować spójność w zakresie oznakowania dróg pomiędzy różnymi zarządcami dróg, ograniczyć nadmierną liczbę znaków drogowych oraz ułatwią stosowanie nowoczesnych systemów zarządzania ruchem.

Opracowane przez uczestników Forum propozycje zmian tzw. Czerwonej księgi zostaną teraz przekazane do Ministerstwa Infrastruktury jako wkład do dalszych prac legislacyjnych.

Czy prepozycje powinny wejść w życie?