Powiatowy Zespół Zarządzania Kryzysowego w Lwówku Śląskim zebrał się w obliczu zagrożenia wysoce zakaźną chorobą – pryszczycą.

W związku z narastającym zagrożeniem epizootycznym, 11 kwietnia 2025 roku w siedzibie Starostwa Powiatowego w Lwówku Śląskim odbyło się posiedzenie Powiatowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego. Tematem przewodnim była pryszczyca – wysoce zaraźliwa wirusowa choroba zwierząt parzystokopytnych, która pojawiła się w ostatnich tygodniach na Słowacji, wzbudzając niepokój wśród służb weterynaryjnych i władz lokalnych również po polskiej stronie granicy.

Pryszczyca – to choroba wirusowa atakująca zwierzęta gospodarskie, takie jak bydło, świnie, owce, kozy oraz dzikie przeżuwacze. Charakteryzuje się nagłym początkiem, wysoką gorączką, pęcherzami i nadżerkami w jamie ustnej, na języku, racicach i wymionach. Prowadzi do kulawizny, spadku produkcji mleka, szybkiego wyniszczenia i śmierci zwierząt. Co istotne, wirus pryszczycy jest wyjątkowo zaraźliwy i może rozprzestrzeniać się nie tylko bezpośrednio między zwierzętami, ale również za pośrednictwem ludzi, pojazdów, paszy czy nawet wiatru – na znaczne odległości.

Chociaż choroba rzadko przenosi się na ludzi i nie stanowi poważnego zagrożenia dla ich zdrowia, jej wystąpienie w hodowlach zwierząt pociąga za sobą ogromne straty ekonomiczne i logistyczne. W przypadku potwierdzenia ogniska, wprowadzane są natychmiastowe restrykcje: zakaz przemieszczania zwierząt, likwidacja stad, dezynfekcja gospodarstw, ograniczenia w handlu oraz konieczność wyznaczenia i zabezpieczenia grzebowisk dla padłych zwierząt.

Pod przewodnictwem starosty Małgorzaty Szczepańskiej członkowie Zespołu Zarządzania Kryzysowego, przedstawiciele służb i inspekcji, a także reprezentanci gmin z terenu powiatu lwóweckiego omówili możliwe scenariusze działania w przypadku wystąpienia zagrożenia. Spotkanie miało charakter planistyczny, ale nie zabrakło także elementów praktycznych – określono zakres działań profilaktycznych oraz procedury awaryjne.

Kluczowym punktem posiedzenia była prezentacja przygotowana przez Powiatowego Lekarza Weterynarii, Patrycję Rybczak. Przedstawiła ona aktualną sytuację epizootyczną w regionie i za granicą, objawy kliniczne pryszczycy, sposoby rozpoznawania choroby oraz środki bioasekuracyjne, jakie należy wdrożyć w gospodarstwach utrzymujących zwierzęta wrażliwe.

Zgromadzeni omówili konieczność uruchomienia szeroko zakrojonej akcji informacyjnej, skierowanej przede wszystkim do hodowców, ale także do mieszkańców powiatu. Celem kampanii ma być uświadomienie zagrożenia, przypomnienie zasad postępowania oraz zachęcenie do zgłaszania wszelkich podejrzanych objawów u zwierząt.

Podjęto również decyzje dotyczące organizacyjnego zaplecza działań interwencyjnych. W tym zakresie przypomniano procedury powoływania rzeczoznawców do wyceny zwierząt zabitych z nakazu Inspekcji Weterynaryjnej oraz produktów i sprzętów podlegających zniszczeniu. Burmistrzowie gmin mają przygotować listy kandydatów, którzy – po przeszkoleniu i zatwierdzeniu przez powiatowego lekarza weterynarii – będą mogli pełnić te funkcje.

Ogłoszenie w sprawie rzeczoznawców wyznaczonych przez powiatowego lekarza weterynarii do przeprowadzenia szacowania wystosował już Burmistrz Gminy i Miasta Lubomierz, który ogłosił nabór kandydatów, którzy zostaną powołani do pełnienia obowiązków rzeczoznawcy na terenie Gminy Lubomierz.

Ważnym aspektem posiedzenia w Starostwie, było także omówienie wyznaczonych lokalizacji grzebowisk na terenie poszczególnych gmin, które w przypadku rozwoju sytuacji mogą być wykorzystane do bezpiecznego i zgodnego z przepisami utylizowania zwierząt. Temat ten wywołał ożywioną dyskusję, wskazując na potrzebę aktualizacji lokalnych planów kryzysowych.

Spotkanie podkreśliło znaczenie współdziałania pomiędzy służbami weterynaryjnymi, strażami pożarnymi, Policją, samorządami oraz administracją rządową. Starosta Lwówecki zaapelowała do wszystkich jednostek o wzmożoną czujność i odpowiedzialność, wskazując na konieczność szybkiego reagowania i ścisłej koordynacji w przypadku wystąpienia pierwszego ogniska choroby.

Warto zaznaczyć, że choć na terenie Polski nie odnotowano dotąd ognisk pryszczycy, to ostatnie przypadki na Słowacji – zaledwie kilkaset kilometrów od granicy – wskazują, że ryzyko zawleczenia wirusa nie jest czysto teoretyczne. W przeszłości, ostatnie poważne ognisko pryszczycy w Europie (Wielka Brytania, 2001 r.) doprowadziło do uboju ponad 6 milionów zwierząt i kosztowało brytyjską gospodarkę ponad 8 miliardów funtów. To pokazuje, jak ważne jest podejmowanie działań prewencyjnych zanim dojdzie do pierwszych zachorowań.

Władze powiatu przypominają wszystkim rolnikom i hodowcom o podstawowych zasadach bioasekuracji: ograniczeniu wizyt osób postronnych w gospodarstwach, dezynfekcji obuwia i sprzętu, ścisłej ewidencji przemieszczania zwierząt oraz natychmiastowym zgłaszaniu objawów chorobowych do lekarza weterynarii. W przypadku jakichkolwiek podejrzeń nie należy podejmować działań na własną rękę – każda zwłoka może skutkować rozprzestrzenieniem się wirusa.