Noc z poniedziałku na wtorek była nocą spadających gwiazd. Ale oprócz roju Perseidów można było zaobserwować także wyjątkowo rzadko widzianą u nas zorzę polarną.

Noc z poniedziałku na wtorek była nocą spadających gwiazd. Rój Perseidów to jeden z najbardziej znanych i regularnych deszczy meteorów, który jest aktywny od połowy lipca do końca sierpnia, osiągając swoje maksimum właśnie w nocy z 12 na 13 sierpnia. Ale oprócz „łez świętego Wawrzyńca” można było zaobserwować także zorzę polarną.

Zorza polarna jest wynikiem interakcji naładowanych cząstek wiatru słonecznego z ziemską magnetosferą. Wiatr słoneczny to strumień naładowanych cząstek wyrzucanych z korony słonecznej, które docierają do Ziemi z prędkością od 300 do 800 km/s. Gdy te cząstki zbliżają się do Ziemi, oddziałują z jej polem magnetycznym.

Pole magnetyczne Ziemi działa jak tarcza, która odchyla większość naładowanych cząstek, ale część z nich zostaje skierowana wzdłuż linii pola magnetycznego ku biegunom. W górnych warstwach atmosfery, głównie w jonosferze, na wysokości od 80 do 300 km nad powierzchnią Ziemi, te cząstki zderzają się z atomami i cząsteczkami gazów (głównie tlenu i azotu). Te zderzenia powodują wzbudzenie atomów, które następnie powracając do stanu podstawowego, emitują fotony – czyli światło. Kolor zorzy zależy od rodzaju gazu i wysokości, na której dochodzi do zderzenia. Na przykład:

• Zielone światło jest najczęstsze i pochodzi od tlenu na wysokości około 100-150 km.
• Czerwone światło również pochodzi od tlenu, ale na wyższych wysokościach, powyżej 200 km.
• Niebieskie i fioletowe światło jest wynikiem zderzeń elektronów z azotem.

Występowanie zorzy polarnej w Polsce

Zorza polarna najczęściej występuje w rejonach arktycznych i antarktycznych, gdzie linie pola magnetycznego Ziemi zbliżają się do powierzchni planety.

W Polsce zorza polarna pojawia się rzadko i jest to zjawisko o charakterze epizodycznym. Nasz kraj nie leży w strefie regularnego występowania zorzy polarnej. Jednak w trakcie silnych burz magnetycznych, wywołanych intensywnymi wyrzutami masy koronalnej ze Słońca, zorza może być widoczna nawet na niższych szerokościach geograficznych, w tym w Polsce.

Obserwacje zorzy polarnej w Polsce są sporadyczne i najczęściej mają miejsce w północnych częściach kraju, takich jak Pomorze czy Mazury. Warunki atmosferyczne muszą być korzystne – najlepiej, gdy niebo jest ciemne, pozbawione miejskich świateł oraz chmur. Największe szanse na obserwację zorzy w Polsce są podczas okresów wysokiej aktywności słonecznej, która charakteryzuje się zwiększoną ilością plam słonecznych i koronalnych wyrzutów masy.

W Polsce zorza jest zjawiskiem rzadkim, ale możliwym do zaobserwowania i to nie tylko na północy kraju, ale także w powiecie lwóweckim, szczególnie podczas intensywnych burz geomagnetycznych. I właśnie z taką intensywną burzą mieliśmy do czynienia w nocy z poniedziałku na wtorek (12/13 sierpnia 2024 roku). Efektem nocnych spacerów z aparatem są zdjęcia przepięknej zorzy polarnej uchwyconej na terenie powiatu lwóweckiego.