Od dnia, w którym na terenie gminy Mirsk pojawiła się inicjatywa obywatelska utworzenia dwóch nowych sołectwa sporo osób zastanawia się nad korzyściami i stratami z takiego posunięcia. Inicjatorzy petycji nie mają wątpliwości, iż tych korzyści dla wszystkich jest sporo o czym podczas przedwczorajszego posiedzenia komisji mogli usłyszeć mirscy radni.
Od kilku tygodni w gminie Mirsk trwa debata dotycząca utworzenia dwóch nowych sołectw – Augustowa i Woli Augustowskiej, które obecnie są przysiółkami Giebułtowa. Mieszkańcy przysiółków chcą się usamodzielnić, jednak spora część mieszkańców Giebułtowa nie chce nawet słyszeć o takiej samodzielności „mniejszych braci”. W przestrzeni publicznej pojawia się sporo niedomówień. Bilans korzyści dla mieszkańców Augustowa, Woli Augustowskiej, Giebułtowa i całej gminy Mirsk opracował i zaprezentował radnym Miasta i Gminy Mirsk pan Łukasz Urbanowicz –mieszkaniec Woli Augustowskiej. Obszerny dokument podzielił on na części:
Społeczeństwo obywatelskie
Samorząd jest ustrojową formą zarządzania sprawami lokalnymi i regionalnymi. Opiera się na założeniu, że mieszkańcy pewnego obszaru stanowią wspólnotę świadomą swych potrzeb i celów, zdolną do samodzielnego kierowania własnymi sprawami lokalnymi. Niemniej samorząd może efektywnie działać tylko, gdy takie wspólnoty istnieją, czyli w społeczeństwie obywatelskim. W Polsce zostały opracowane ramy prawne, które tworzą samorząd terytorialny, umożliwiający rozwój społeczeństwa obywatelskiego i uczestnictwa obywateli w rozwiązywaniu ich problemów.
Sołectwo – jednostka pomocnicza Gminy
Według art. 5 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, Gmina może tworzyć jednostki pomocnicze. Organem gminy, który posiada kompetencje w tym zakresie, jest rada gminy, która dokonuje tego w uchwale po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami lub z ich inicjatywy.
Zakres działalności sołectwa
Warto zaznaczyć, iż do zakresu działania sołectwa należą sprawy publiczne sołectwa niezastrzeżone przepisami ustaw oraz statutem gminy na rzecz innych organów, zwłaszcza:
- opiniowanie projektów uchwał rady gminy w sprawach o podstawowym znaczeniu dla mieszkańców sołectwa, czyli tworzenia, łączenia, podziału oraz znoszenia jednostki pomocniczej, w tym zmiany granic, nazw sołectwa, nazewnictwa ulic, zmiany statutu sołectwa, studium uwarunkowań oraz kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy;
- inicjowanie działań organów gminy we wszystkich sprawach wchodzących w zakres zadań własnych gminy;
- występowanie z wnioskami do rady gminy o rozpatrzenie spraw publicznych sołectwa, których załatwienie wykracza poza możliwości sołectwa;
- konsultowanie spraw w zakresie zasad gospodarowania mieniem komunalnym położonym na terenie sołectwa, sieci placówek oświatowych oraz określenie zasad ruchu drogowego na drogach gminnych i ulicach w obrębie sołectwa;
- współpraca z organizacjami pozarządowymi działającymi na terenie sołectwa;
- organizowanie przez mieszkańców sołectwa wspólnych spraw społecznie użytecznych;
- współpraca z radnymi z terenu sołectwa w zakresie spotkań z wyborcami oraz kierowanie do nich wniosków dotyczących sołectwa;
- współpraca z właściwymi organami w zakresie ochrony zdrowia, pomocy społecznej, oświaty, kultury, kultury fizycznej oraz porządku publicznego i ochrony przeciwpożarowej.
Kontrola sołectwa
Burmistrz oraz rada gminy sprawują kontrolę nad działalnością sołectwa. Kontrola działalności sołectwa sprawowana jest zgodnie z następującymi kryteriami:
- godności z prawem;
- rzetelności;
- celowości;
- gospodarności.
Kontrolę działalności sołectwa w imieniu rady gminy przeprowadza Komisja rewizyjna.
Dlaczego warto tworzyć sołectwa?
Sołectwa stanowią strukturę społeczno- terytorialną, która przewiduje na swoim terytorium realizację zadań publicznych i tym samym ułatwia wykonywanie jej zadań. Sołectwo odgrywa zasadniczą rolę w podziale pomocniczym gminy. Tak więc mieszkańcy sołectwa tworzą pewną wieź społeczną, kulturalną, a także gospodarczą. Poza tym mogą wpływać i współdecydować o zadaniach swojej jednostki pomocniczej. Jednocześnie mogą współdecydować o wyborze organów, jak również o zadaniach, jakie zostaną umieszczone w budżecie sołeckim.
Kto zyska a kto straci na utworzeniu nowych sołectw w gminie Mirsk?
Celowo w tym śródtytule nie używam zwrotu „podziale”, bo tu nikt nikogo nie dzieli, a celem i rolą nowopowstałych jednostek pomocniczych gminy jest współpraca i współdziałanie dla lepszego rozwoju i poprawy jakości życia nie tylko mieszkańców nowoutworzonych sołectw, ale także całej gminy Mirsk.
Na podstawie danych przedstawionych przez Pana Burmistrza Miasta i Gminy Mirsk Andrzeja Jasińskiego Redakcji Lwówecki.info, która na swoich stronach opublikowała materiał o kosztach utworzenia nowych sołectw postaram się w skrócie odpowiedzieć na fundamentalne pytania, to znaczy na pytania: KTO ZYSKA? – KTO STRACI?
Jak zostało to przedstawione w materiale prasowym na stronie Lwówecki.info nowe sołectwa to diety dla dwóch nowych sołtysów oraz dwa nowe fundusze sołeckie. Roczne koszty spowodowane wyodrębnieniem z Giebułtowa dwóch sołectw tj. Augustowa i Woli Augutowskiej opracowane przez Pana Burmistrza i podległych mu Pracowników przedstawiają się następująco:
Augustów 17.443,64 zł
- fundusz sołecki – 13. 843,64 zł
- dieta sołtysa – 3.600 zł
Wola Augustowska 19.039,18 zł
- fundusz sołecki – 15.439,18 zł
- dieta sołtysa – 3.600 zł
„Szacunkowe koszty, jakie poniesie Gmina Mirsk wynikające z wyodrębnienia w/w sołectw wyniosą 36.706,31 zł i zostaną pomniejszone o dotację z Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego Wydz. Nieruchomości, Rolnictwa i Środowiska – zwrot części wydatków w ramach funduszu sołeckiego w danym roku budżetowym o kwocie 7.423,49 zł (symulacja refundacji za rok budżetowy 2020 r. – 25,351%)”. – tłumaczy redakcji Pan Burmistrz.
KTO ZYSKA?
1.Zyskają mieszkańcy Augustowa i Woli Augustowskiej.
- Nowe utworzone fundusze sołeckie z pewnością pomogą w realizacji wielu zadań, które należą do obowiązków Gminy.
- Mieszkańcy sami będą mogli decydować o zadaniach wykonywanych we wsi.
- Większa odpowiedzialność to także większe przywiązanie do dbałości o wizerunek sołectwa i odpowiedzialności za nie.
- Wzrosną inwestycje w poszczególnych nowych sołectwach, w szczególności w rozwój infrastruktury turystycznej, promocji Gminy Mirsk, integracji mieszkańców, ale także wsparcia inwestycji planowanych do realizacji przez Gminę, np. sołectwa będą mogły wspierać finansowo rozbudowę oświetlenia, czy poprawę jakości dróg, koszenia poboczy, etc.
2. Zyska Giebułtów
- Po pierwsze zauważyć należy, iż Giebułtów nie straci finansowo. Jak podał za Burmistrzem Mirska Lwówecki.info, fundusz sołecki Giebułtowa pozostanie na niezmienionym poziomie, ok. 47 tys. złotych.
- Natomiast Augustów i Wola Augustowska ze swoich funduszy sołeckich będą mogły dofinansowywać działalność OSP Giebułtów, czego przysiółki nie mogą robić. Zatem Nasza Straż Pożarna będzie miała więcej środków na modernizację i poprawę sprawności.
- Augustów i Wola Augustowska będzie mogła współuczestniczyć finansowo w organizacji wydarzeń kulturalnych, np. dożynek, czy festynów rodzinnych, wydarzeń parafialnych … organizowanych w Giebułtowie, czego przysiółki nie mogą robić.
- Augustów i Wola Augustowska będzie mogła współuczestniczyć finansowo w realizowanych przez Gminę dużych inwestycjach obejmujących nie tylko własne sołectwa ale także sołectwa przyległe, (czytaj Giebułtów).
3. Zyska Gmina Mirsk
- Ok. 7,5 tysiąca złotych zwrotu otrzyma Gmina Mirsk do funduszu sołeckiego. Dziś tych pieniędzy w Gminie nie ma, a po utworzeniu owych sołectw będą. Jeśli te 7,5 tysiąca to dla kogoś mało, to proszę o regularne przekazywanie takich pieniędzy na rzecz naszej Gminy. Pan Burmistrz z pewnością będzie potrafił je dobrze wydatkować.
- Wydatki z budżetu gminy – (fundusz sołecki) – nie pójdą do prywatnych kieszeni tylko zostaną wydatkowane na zadania Gminy, które i tak – wcześniej czy później Gmina by zrealizowała.
- Nowi sołtysi, to łatwiejszy kontakt władz Gminy, Pana Burmistrza, Pracowników Urzędu, Radnych,… z mieszkańcami Augustowa i Woli Augustowskiej.
- Nowe sołectwa to więcej zrealizowanych działań, inwestycji i budowanie tożsamości mieszkańców.
KTO STRACI?
Pan Łukasz przyznaje, iż w świetle powyższych argumentów trudno mu wskazać jakiekolwiek straty wynikające z utworzenia nowych sołectw.
Sprawy mieszkańców Augustowa, Woli Augustowskiej i Giebułtowa redakcja Lwówecki.info prezentowała już parokrotnie i jak na razie nie dopatrzyliśmy się negatywnych skutków utworzenia nowych sołectw. Niemniej z uwagi na fakt, iż decyzję o utworzeniu nowych jednostek pomocniczych podejmą radni Miasta i Gminy Mirsk postanowiliśmy ich zapytać o zdanie, o czym w kolejnym materiale.
Tradycja urzędu sołtysa sięga średniowiecza i przez setki lat sprawdziła się.
Idea powołania funduszu sołeckiego jest nieskomplikowana, a w ustawie o sołectwach zapisano, że: w każdej wiosce rada sołecka może wydać pieniądze zgodnie z własnymi potrzebami. Ma to być metoda na trwałe ożywienie lokalnej społeczności osiągane dzięki oddolnym inicjatywom mieszkańców, angażujących się w przejmowanie odpowiedzialności za siebie, swoje otoczenie i swoją przyszłość. Mieszkańcy Augustowa i Woli Agustowskiej chcą się angażować w korzystne zmiany własnego środowiska i przejąć odpowiedzialność za własną wioskę. Angażowanie się na rzecz własnej wioski jest przecież rzeczą normalną. Dlaczego więc niektórzy broniąc się przed normalnością są przeciwni założeniu nowych sołectw?