W Muzeum Pana Tadeusza już od 5 grudnia 2021 będzie można zobaczyć wyjątkową dioramę Boberhaus (Dom nad Bobrem), stworzoną przez mistrza modelarstwa, Rainera Dierchena. Jest to makieta przedstawiająca nieistniejący już budynek, który przed II wojną światową znajdował się we Lwówku Śląskim i pełnił ważną rolę w wychowaniu i edukacji młodzieży.

Diorama powstała dzięki współpracy Lwóweckiego Towarzystwa Regionalnego i Stowarzyszenia Städtepartnerschaftsverein Heidenau e.V. Makieta wykonana jest z polistyrenu, w skali 1:87 (wymiary: 560 x 560 x 425 mm). Rainer Dierchen, tworząc dioramę Boberhausu starał się oddać jej rzeczywiste piękno, używając najwyższej jakości materiałów i misternie konstruując każdy detal. Przykładowo, drzewa zostały sprowadzone ze Stanów Zjednoczonych, a dach składa się z około dziesięciu tysięcy dachówek, ręcznie malowanych po wielokroć, dla uzyskania właściwego odcienia.

Oficjalne otwarcie wystawy będzie miało miejsce dnia 5 grudnia 2021 (niedziela), godz. 12.00 w Muzeum Pana Tadeusza Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu.

Jak informuje Lwóweckie Towarzystwo Regionalne w wydarzeniu uczestniczyć będą lokalne w osobach: Pana Starosty Lwóweckiego Daniela Koko oraz Pana Przewodniczącego Rady Gminy i Miasta Lwówek Śląski Dawida Kobiałka.

Architektura obiektu

W sierpniu 1909 roku Hans Poelzig otrzymał od Maxa i Elizabeth Zwirnerów zlecenie wybudowania dla nich domu, który jednocześnie miał służyć, jako pensjonat dla chłopców. Budynek powstał na zakupionej przez Zwirnerów działce, położonej na stoku wzniesienia, powyżej linii kolejowej Lwówek Śląski – Jelenia Góra.

Budowla miała sześć kondygnacji. Na parterze znajdowały się pomieszczenia gospodarcze i kuchenne. Zewnętrzne schody prowadziły na pierwsze piętro do części mieszkalnej z jadalnią, pokojem gościnnym, muzycznym i biblioteką.

Architekt w jednym z listów napisał, że dom „jest niezwykle wygodny i robi oryginalne wrażenie”. Boberhaus jest ostatnim projektem Poelziga, który można uznać za realizację indywidualnej koncepcji artystycznej śląskiego wariantu „stylu rodzimego” („Heimatstil”). Założenie nawiązuje do wcześniejszych domów jednorodzinnych zaprojektowanych przez architekta wczesnego modernizmu. Hans Poelzig odpowiadał także za realizację Pawilonu Czterech Kopuł oraz domu handlowo-biurowego przy ul. Ofiar Oświęcimskich we Wrocławiu.

O projekcie

Na początku roku 2020 zakończył się wspólny projekt edukacyjny pod nazwą „Projekt Boberhaus / Dom nad Bobrem”. W ramach podjętych działań postanowiono zbudować model nieistniejącego budynku według planów wybitnego architekta Hansa Poelziga. ,,Dom nad Bobrem’’ powstał przy współpracy miast partnerskich, Lwówka Śląskiego i Heidenau oraz osób prywatnych zarówno ze strony polskiej jak i niemieckiej, które były powiązane z historią tego budynku. Inicjatywa wspiera ideę odbudowania Boberhausu jako Europejskiego Centrum Kultury, Edukacji i Historii.

Realizuje ją Lwóweckie Towarzystwo Regionalne we współpracy z miejskim stowarzyszeniem partnerskim Heidenau e.V., nawiązując do działalności Boberhausu z lat 1926–1937, kiedy to mieścił się w nim Narodowy Uniwersytet Ludowy. Instytucja ta zajmowała się głównie organizowaniem obozów wolontariackich i kursów dla młodzieży z Europy wschodniej i południowo-wschodniej, podczas których odbywały się zajęcia fizyczne, artystyczne oraz dyskusje na aktualne wówczas tematy. Szacuje się, że w tego typu inicjatywach wzięło udział ponad czterdzieści tysięcy młodych ludzi i pod tym względem Boberhaus był wzorem naśladowanym przez inne podmioty w całych Niemczech. Wielu dawnych uczniów na całe życie zachowało w pamięci „Dom nad Bobrem” w Lwówku Śląskim. Po II wojnie światowej grupa mieszkańców i ich potomków zwanych Boberhäusler, prowadziła kampanię na rzecz pojednania pomiędzy Niemcami i Polakami w zjednoczonej Europie, jako Krąg Domu nad Bobrem (niem. Boberhauskreis).

Prezentację dioramy uświetni wykład pana Arkadiusza Cencory, zatytułowany: „Dom nad Bobrem 1910–1936. Dolnośląska inicjatywa kształtowania społeczeństwa obywatelskiego”.

Wykład będzie poświęcony twórcom „Bobrowego domu” – inwestorom, małżeństwu Zwirnerów oraz architektowi założenia, Hansowi Poelzigowi. Prelegent opowie także o dalszych losach obiektu, pełniącego niegdyś funkcję centrum edukacji, prowadzonego przez Śląską Drużynę Młodzieżową (Schlesische Jungmannschaft). Centrum wydawało periodyki „Die Volksgruppe” a następnie „Boberhaus. Kurze Nachrichten aus der Volksgruppe”. Znajdowały się w nich informacje o najbliższych planach i sprawozdania z działalności, która polegała na organizacji

*Materiały Lwóweckiego Towarzystwa Regionalnego /
Muzeum Pana Tadeusza Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu