Do wydzierżawienia ruiny dawnej wieży astronomicznej “Mon Plaisir”

0
268
Wieża Mon Plaisir Świeradów-Zdrój
(zdjęcie: UM Świeradów- Zdrój)

Niegdyś wokół wieży istniała baza turystyczna składająca się z pensjonatu z restauracją, budynków gastronomicznych i ujęcia wody. Dziś ruiny wspaniałego założenia są do wydzierżawienia.

 

Wieża Mon Plaisir, położona na pograniczu Świeradowa-Zdroju i Pobiednej, to dziś już tylko fragment dawnego założenia, które ponad dwieście lat temu stanowiło jedno z najciekawszych miejsc regionu.

Wieża Mon Plaisir powstała w latach 1803–1804 z inicjatywy Adolfa Traugotta von Gersdorfa – właściciela Pobiednej, uczonego i badacza epoki Oświecenia, którego zainteresowania obejmowały astronomię, meteorologię, elektrostatykę i przyrodę. Gdy w wieku sześćdziesięciu lat podupadł na zdrowiu i nie mógł już wędrować po górach, postanowił wznieść wieżę obserwacyjną, w której pomieścił również swoją pracownię naukową.

Projekt budynku przygotował jego przyjaciel Friedrich Wilhelm von Reden – dyrektor Wyższego Urzędu Górniczego we Wrocławiu, wybitny inżynier, który odegrał znaczącą rolę w rozwoju przemysłu Górnego Śląska i Opolszczyzny. Całość przedsięwzięcia kosztowała 6000 talarów. Wieżę wzniesiono na wzgórzu Gierałtówek, na wysokości 535 m n.p.m., w odległości półtora kilometra od pałacu Gersdorfa. Lokalizacja zapewniała doskonałe warunki do obserwacji nieba, a także szerokiej panoramy okolicy – od Gór Izerskich po Pogórze Łużyckie.

Po śmierci Gersdorfa w 1807 roku obiekt odziedziczył jego syn Karl Heinz Traugott von Gersdorf, który zgodnie z wolą ojca przekazał naukowe zbiory i kolekcję osobliwości do Górnołużyckiego Towarzystwa Naukowego. W kolejnych latach wieża kilkakrotnie zmieniała właścicieli – w 1823 roku przeszła w ręce księcia raciborskiego Viktora Amadeusa von Hessen-Rothenburg Fürsta zu Rheinsfeld, a w 1830 roku nabył ją hrabia Ernst von Seherr-Thoss. W 1850 roku, z powodu pogarszającego się stanu technicznego, przeprowadzono gruntowny remont obiektu. W drugiej połowie XIX wieku, między 1876 a 1878 rokiem, należała do rodu Saldern, a następnie do Josepha Robrecha.

Wieża była budynkiem o zwartej, prostopadłościennej bryle wzniesionej na planie prostokąta o wymiarach 7,6 na 6,4 metra. Posiadała siedem kondygnacji – cztery dolne murowane i trzy górne drewniane. Narożniki wieży zorientowano zgodnie z kierunkami geograficznymi, a ściana frontowa z gankiem wychodziła w stronę północno-wschodnią. Wokół wieży z czasem powstała baza turystyczna składająca się z pensjonatu z restauracją, budynków gastronomicznych i ujęcia wody. W okresie międzywojennym cały kompleks liczył sześć obiektów, stanowiąc popularne miejsce wypoczynku i punkt widokowy odwiedzany przez kuracjuszy ze Świeradowa-Zdroju.

Do dziś zachowały się jedynie fragmenty murowanej części wieży i czytelne pozostałości fundamentów budynków pomocniczych.

Zespół zabudowań dawnej wieży astronomicznej Mon Plaisir stanowi unikatowy przykład obiektu łączącego funkcje naukowe, techniczne i rekreacyjne. Jest cennym świadectwem historii rozwoju nauki na Śląsku i w regionie Gór Izerskich, a zarazem jednym z nielicznych tego typu założeń zachowanych w Polsce. Dziś jego pozostałości wpisane są do rejestru zabytków województwa dolnośląskiego (decyzja DWKZ z 8 grudnia 2020 roku, nr A/6185).

Niestety, brak zabezpieczenia konstrukcji i wieloletnie działanie czynników atmosferycznych spowodowały, iż obiekt popadł w ruinę. Jednak wkrótce obiekt może odzyskać dawną świetność.

Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Świeradów ogłosiło właśnie pisemny przetarg nieograniczony na dzierżawę nieruchomości gruntowej – zabudowanej ruinami kompleksu dawnej wieży astronomicznej „Mon Plaisir”, na cele związane z odbudową zabudowań opisanego wyżej kompleksu, a docelowo na jego wyeksponowanie oraz objęcie opieką, a następnie udostępniania go dla celów turystyczno-wypoczynkowych.

Zgodnie z ogłoszeniem, planowany okres dzierżawy ma rozpocząć się 1 grudnia 2025 roku i potrwać trzydzieści lat. Warunkiem obowiązywania umowy będzie wykonanie określonych nakładów inwestycyjnych wynikających z zaleceń pokontrolnych Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków we Wrocławiu – Delegatura w Jeleniej Górze.

Przedmiot dzierżawy obejmuje grunt o łącznej powierzchni 0,1631 hektara. W jego skład wchodzą ruiny dawnej wieży astronomicznej oraz pozostałości bazy turystycznej, zajmujące łącznie 0,0866 hektara, a także leśne drogi dojazdowe o powierzchni 0,0765 hektara, przeznaczone do niewyłącznego korzystania. Na terenie tym znajdują się trzy zasadnicze elementy kompleksu: ruiny głównej wieży, pozostałości zabudowań turystycznych oraz budowla dawnego ujęcia wody.

Cena wywoławcza za roczną dzierżawę nieruchomości została ustalona na poziomie 3.550 zł netto.

NAPISZ KOMENTARZ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj