Któż nie zna Mazurka Dąbrowskiego? Ten stworzony w 1797 roku przez Józefa Wybickiego utwór od 26 lutego 1927 jest oficjalnym hymnem państwowym Rzeczypospolitej Polskiej. Znana wszystkim pieśń patriotyczna ma teraz ulec zmianie.
Pieśń Legionów Polskich we Włoszech, będąca pierwowzorem Mazurka Dąbrowskiego, była utworem o bardzo dokładnie przemyślanej treści – zawierała bowiem najważniejsze punkty planu Dąbrowskiego, zakładającego wykorzystanie Legionów w walce o niepodległość Rzeczpospolitej Polskiej.
Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu skierowało do konsultacji społecznych projekt ustawy o symbolach państwowych. Jednym z elementów podlegających zmianom ma być Mazurek Dąbrowskiego.
Jak tłumaczy resort kultury Józef Wybicki starał się zawrzeć w Pieśni… cały program legionowy. Odwołując się do powszechnie znanych wzorców, zarówno z historii (Czarniecki), jak i wówczas współczesnych (Kościuszko i Bonaparte), Wybicki przedstawił drogę, jaką Legiony mają do przejścia, aby wyzwolić Ojczyznę. Z Półwyspu Apenińskiego miały zostać przerzucone drogą morską na Bałkany. Stamtąd szlak miał wieść do Galicji, która stanowiła południowo-wschodnie rubieże dawnej Rzeczypospolitej. Po przeprawieniu się kierujących się na północny zachód Legionów przez Wisłę, a następnie przez Wartę, cała Ojczyzna zostałaby wyzwolona.
W ocenie MKDNiS ten właśnie plan, zapisany w Pieśni Legionów przez Wybickiego, był zrozumiały dla legionistów i im współczesnych, jednak z czasem pamięć o nim zanikła. Po upadku Napoleona i likwidacji Księstwa Warszawskiego utwór dość szybko został uznany za pieśń wywrotową i zakazany. Kolejne pokolenia śpiewały zakazaną przez zaborców pieśń, ale brak jej formalnego zapisu powodował przeinaczanie tekstu i powstawanie kolejnych wersji. Z biegiem czasu treść, odnosząca się do sytuacji Legionów w 1797 roku, była coraz mniej zrozumiała.
Słowa obowiązującego od lat hymnu Polski:
Jeszcze Polska nie zginęła,
Kiedy my żyjemy.
Co nam obca przemoc wzięła,
Szablą odbierzemy.
Marsz, marsz, Dąbrowski,
Z ziemi włoskiej do Polski.
Za twoim przewodem
Złączym się z narodem.
Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę,
Będziem Polakami.
Dał nam przykład Bonaparte,
Jak zwyciężać mamy.
Marsz, marsz, Dąbrowski…
Jak Czarniecki do Poznania
Po szwedzkim zaborze,
Dla ojczyzny ratowania
Wrócim się przez morze.
Marsz, marsz, Dąbrowski…
Już tam ojciec do swej Basi
Mówi zapłakany –
Słuchaj jeno, pono nasi
Biją w tarabany.
Marsz, marsz, Dąbrowski…
Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu nie jest w stanie dziś określić, kiedy dokładnie dokonano zmiany kolejności zwrotek. Gdy w latach 1926 i 1927 kolejne ministerstwa publikowały okólniki, na mocy których pieśń Jeszcze Polska nie zginęła została ustanowiona hymnem państwowym, posłużono się wtedy tekstem o zmienionej kolejności zwrotek, niezgodnym z pierwowzorem. Kolejne akty prawne powielały ten błędny zapis.
Zdaniem resortu kultury zmiana kolejności zwrotek hymnu państwowego, proponowana w skierowanym przez Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu do konsultacji społecznych projekcie ustawy o symbolach państwowych, przywraca sens utworu zgodny z rękopisem Józefa Wybickiego – autora słów „Pieśni Legionów Polskich we Włoszech”. Jak zapewnia resort dzięki temu łatwiej zrozumieć tekst „Mazurka Dąbrowskiego” i fragment historii Polski, o którym opowiada.
Wersja hymny Polski proponowana przez MKDNiS:
Jeszcze Polska nie zginęła,
Kiedy my żyjemy.
Co nam obca przemoc wzięła,
Szablą odbierzemy.
Marsz, marsz Dąbrowski,
Z ziemi włoskiej do Polski!
Za twoim przewodem
Złączym się z narodem
Jak Czarniecki do Poznania
Po szwedzkim zaborze,
Dla ojczyzny ratowania
Wrócim się przez morze.
Marsz, marsz …
Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę,
Będziem Polakami.
Dał nam przykład Bonaparte,
Jak zwyciężać mamy.
Marsz, marsz …
Już tam ojciec do swej Basi
Mówi zapłakany:
Słuchaj jeno, pono nasi
Biją w tarabany.
Marsz, marsz …
