Przepisy nakazujące starostom wydawania decyzji z natychmiastową wykonalnością o odbiorze prawa jazdy za przekroczenie prędkości, czy przewożenie zbyt wielu pasażerów od lat budzą wątpliwości prawników. Jednak po grudniowym wyroku Trybunału pojawiło się jeszcze więcej niedomówień.

Dotychczas starosta wydawał decyzję administracyjną o zatrzymaniu prawa jazdy po wpłynięciu informacji od policji o przekroczeniu dopuszczalnej prędkości w obszarze zabudowanym o więcej niż 50 km/h. Decyzję wydawał na trzy miesiące, z nadaniem jej rygoru natychmiastowej wykonalności.

W połowie grudnia 2022 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy dotyczące zatrzymywania przez starostów prawa jazdy za przekroczenie prędkości lub przewożenie niedozwolonej liczby osób na podstawie wyłącznie nieweryfikowalnej informacji policji są niezgodne z Konstytucją. Pojawił się dylemat i jak to w takich przypadkach zwykle bywa szereg interpretacji przepisów.

Swoje stanowisko zaprezentowała Komenda Główna Policji. W tym przypomina, iż po tym, jak w dniu 19 grudnia 2022 r. został opublikowany (Dz. U. poz. 2659) Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 grudnia br., w którym Trybunał orzekł, że art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, rozumiany w ten sposób, że podstawę wydania decyzji, o której mowa w art. 102 ust. 1 pkt 4 i 5 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, stanowi wyłącznie informacja organu kontroli ruchu drogowego o ujawnieniu popełnienia czynu opisanego w art. 135 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym, jest niezgodny z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (sprawa K 4/21).

„Podstawą do zatrzymania krajowego prawa jazdy jest art. 135 ustawy Prawo o ruchu drogowym, który nie był przedmiotem rozważań Trybunału w kontekście zgodności z Konstytucją RP.

Tym samym, w świetle tezy wyroku TK należy uznać, że dotychczasowe postępowanie policjantów nie budzi wątpliwości, a co za tym idzie w przypadku ujawnienia czynu polegającego na przekroczeniu prędkości o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym lub przewożeniu osób w liczbie przekraczającej liczbę miejsc określoną w dowodzie rejestracyjnym, policjant w dalszym ciągu jest zobligowany do zatrzymania prawa jazdy i poinformowania o tym fakcie starosty.” – czytamy w stanowisku Komendy Głównej Policji.

Warto wspomnieć, iż przepisy te od kilku lat budzą wątpliwości prawników. W 2020 roku Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Senatu z prośbą o nowelizację tego przepisu.

„Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Senatu o nowelizację art. 102 ust. 1 pkt 4 ustawy z 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami. Proponuje, aby zapisać, że organ administracji ma prowadzić postępowanie dowodowe przed wydaniem decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy.

Uczyni to ten przepis zgodny ze standardami konstytucyjnymi – zwłaszcza z prawem do sądu (art. 45 Konstytucji). A jego elementem jest prawo do sprawiedliwej procedury zgodnie z zasadą demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji), w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji (dopuszczalność ograniczenia korzystania z konstytucyjnych wolności i praw).” – czytamy w stanowisku RPO.